Hajnówka to jedyne wyróżnione miasto z Podlasia

Jury projektu Eco-Miasto doceniło Hajnówkę, której samorząd - jako jedynej miejscowości z województwa podlaskiego - postanowił zgłosić ją do zmagań z innymi ośrodkami z całego kraju. W efekcie Hajnówka otrzymała wyróżnienie w kategorii gospodarka wodna za udział w projekcie "Rozbudowa transgranicznego systemu oczyszczania ścieków w zlewni rzeki Bug (Zachodni)".

Konkurs co roku wyłania najbardziej ekologiczne polskie miasta, teraz odbyła się już czwarta edycja. Tylko jedna miejscowość z Podlasia przystąpiła do rywalizacji - wspomniana na początku Hajnówka. Jak widać - opłaciło się. Co prawda nie zwyciężyła w kategorii, w której została zgłoszona przez jej władze, ale została zauważona i otrzymała wyróżnienie. Warto zatem serdecznie w tym miejscu pogratulować!

Inne ośrodki z naszego województwa nie były zainteresowane inicjatywą francuskiej ambasady w Polsce. Szkoda, bo region w którym mieszkamy, jak najbardziej wpisuje się przecież w ideę wytyczoną przez organizatorów projektu. Podlaskie znajduje się w końcu na terenie tzw. Zielonych Płuc Polski. Ponadto, przyglądając się niektórym kategoriom nietrudno odnieść wrażenie, że już gdzieś chwalenie inwestycji wpisujących się w założenia projektu słyszeliśmy.

Białostocki magistrat w tym roku nie zgłosił stolicy regionu do rywalizacji z innymi polskimi miastami, ale - jak już pisaliśmy wcześniej na łamach Dzień Dobry Białystok - Departament Komunikacji Społecznej poinformował nas, że sprawdzono, czego dotyczy ten konkurs (prawdopodobnie było to efektem naszych publikacji i prób zainteresowania urzędników tym tematem). Niewykluczone, że w kolejnej edycji i Białystok wystartuje. Taką odpowiedź otrzymaliśmy z urzędu miejskiego.

Byłoby to o tyle ciekawe, że np. w tym roku w szranki stanęły miasta, które są stolicami graniczących z podlaskim województw: Lublin oraz Olsztyn. Także Rzeszów, reprezentujący Podkarpacie, został zgłoszony przez tamtejszy samorząd.

W tegorocznej edycji Eco-Miasta spośród 29 zgłoszonych do nagród kandydatów, którzy przesłali 49 formularzy, nagrodzono ośmiu oraz przyznano 10 wyróżnień. Największymi zwycięzcami zostały Wrocław i Słupsk, wygrywając w dwóch kategoriach. Miasta biorące udział w konkursie zostały podzielone ze względu na wielkość: do 100 tys. i ponad 100 tys. mieszkańców, stąd w każdej kategorii konkursowej jest dwóch laureatów.

Na projekt Eco-Miasto 2016 składają się konkurs Eco-Miasto, seminaria tematyczne oraz konkurs edukacyjny dla szkół.

- Polskie samorządy intensywnie działają na rzecz rozwoju zrównoważonego w miastach, co pokazują projekty nadsyłane przy okazji kolejnych edycji konkursu Eco-Miasto. Wszystkie realizowane inwestycje zgłoszone do konkursu nie tylko wpływają na poprawę stanu środowiska i jakości powietrza, ale także na komfort życia mieszkańców. Ekologiczne inicjatywy były, są i dalej będą potrzebne, zwłaszcza w kontekście wyzwań związanych ze zmianami klimatu, dlatego cieszę się, że polskie i francuskie miasta mogą dzielić się doświadczeniami i dobrymi praktykami w ramach projektu Eco-Miasto - powiedział Pierre Lévy, ambasador Francji w Polsce.

Mobilność zrównoważona

Wrocław jako miasto powyżej 100 tys. mieszkańców otrzymał główną nagrodę za budowę spójnej i kompleksowej polityki transportowej. Jury w szczególny sposób doceniło ujednolicenie taryfy dla poszczególnych środków transportu w ramach URBANCARD Wrocławskiej Karty Miejskiej oraz funkcjonowanie w mieście 11 stacji ładowania dla samochodów elektrycznych. Spośród miast poniżej 100 tys. mieszkańców wybrano Ostrów Wielkopolski, który zrealizował projekty w ramach ITS (Intelligent Transport Systems) i może pochwalić się dużym udziałem transportu rowerowego oraz wprowadzeniem autobusów elektrycznych, ładowanych z odnawialnych źródeł energii.

W tej kategorii wyróżnienia przyznano Puławom i Trójmiastu (Gdańsk, Gdynia, Sopot). Puławy stworzyły aplikację "myBus online", przygotowaną z myślą o użytkownikach transportu miejskiego oraz jako jedno z pierwszych miast w Polsce wprowadziły specjalną "strefę uspokajania ruchu" i ograniczyły prędkość na ulicach do 30 km na godzinę. W Trójmieście natomiast stworzono spójną międzymiastową politykę transportową. W szczególności zrealizowano inwestycję międzymiastowego systemu wypożyczania rowerów "Rower Trójmiejski" oraz prowadzono kampanię na rzecz zachęcenia mieszkańców do korzystania z transportu rowerowego.

Efektywność energetyczna budynków

W kategorii efektywność energetyczna laureatami zostały Zabrze (powyżej 100 tys. mieszkańców) i Kobyłka (poniżej 100 tys. mieszkańców). Zabrze prowadziło kompleksowe i konsekwentne działania na rzecz efektywności energetycznej oraz działania edukacyjne skierowane do mieszkańców. Z kolei Kobyłka efektywnie wykorzystała partnerstwo publiczno-prywatne jako skuteczną formę finansowania inwestycji w efektywność energetyczną budynków.

Wyróżnienie wśród miast z liczbą mieszkańców powyżej 100 tys. otrzymała Gdynia, którą doceniono za kompleksowe działania w zakresie modernizacji budynków, w tym budynków komunalnych oraz za działania edukacyjne z zakresu efektywności energetycznej. Dodatkowo miasto wspiera rozwój odnawialnych źródeł energii w budynkach prywatnych. Niepołomice oraz Ostrów Wielkopolski otrzymały wyróżnienia jako miasta z liczbą mieszkańców poniżej 100 tys. Niepołomice doceniono za wsparcie na dużą skalę rozwoju odnawialnych źródeł energii w budynkach prywatnych oraz za międzynarodową i międzygminną współpracę na rzecz efektywności energetycznej, natomiast Ostrów Wielkopolski za zrealizowany projekt wybudowania przedszkola w technologii energooszczędnej (przedszkole zostało oddane do użytku we wrześniu 2016 r.).

Gospodarka wodna

Wrocław (powyżej 100 tys. mieszkańców) zwyciężył przede wszystkim ze względu na wsparcie finansowe rozwoju gospodarki wodno-ściekowej, w tym w szczególności budowy przyłączy kanalizacyjnych dla mieszkańców, co w efekcie poskutkowało wzrostem liczby osób korzystających ze zbiorczych systemów odprowadzania ścieków. Jury doceniło także uruchomienie Centrum Edukacji Ekologicznej "HYDROPOLIS" oraz szeroką kampanię informacyjną wśród mieszkańców na temat gospodarki wodnej.

W kategorii miast poniżej 100 tys. mieszkańców laureatem został Słupsk, który jury nagrodziło za kompleksową realizację zadań w zakresie gospodarki wodno-ściekowej i planowanie działań mających na celu zwiększenie bezpieczeństwa wody oraz kontroli wywozu nieczystości ze zbiorników bezodpływowych.

Wyróżnienia w tej kategorii otrzymały Kraków i Hajnówka. Kraków jako miasto powyżej 100 tys. mieszkańców za zrealizowanie projektu "Energetycznie Pasywnej Oczyszczalni Ścieków", natomiast Hajnówka za udział w projekcie "Rozbudowy transgranicznego systemu oczyszczania ścieków w zlewni rzeki Bug (Zachodni)".

Zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi

W kategorii zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi nagrodę główną dla miast powyżej 100 tys. mieszkańców otrzymał Lublin - za planowany projekt wykorzystania ciepła sieciowego do produkcji chłodu. Z kolei laureatem wśród miast do 100 tys. mieszkańców został Słupsk, doceniony za spójność działań w zakresie zarządzania lokalnymi systemami energetycznymi, w szczególności za projekt informacyjny "Zielony punkt". W "Zielonym Punkcie" można dowiedzieć się m.in.: jak oszczędzać energię, w jaki sposób pozyskiwać energię ze źródeł odnawialnych, otrzymać dofinansowanie na wymianę ogrzewania na ekologiczne czy obniżyć rachunki za ciepło nawet o kilkadziesiąt procent. Jury zwróciło także uwagę na pilotażowo wdrożony w Szkole Podstawowej nr 8 system upubliczniania w czasie rzeczywistym informacji o zużyciu energii przez budynek.

Wyróżnienie przyznano jednemu miastu powyżej 100 tys. mieszkańców. Toruń został doceniony za kompleksowe działania w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

Nagrody

Wrocław i Ostrów Wielkopolski, zwycięzcy w kategorii mobilność zrównoważona, otrzymają samochód elektryczny Renault ZOE do testów na okres miesiąca, natomiast w kategorii efektywność energetyczna budynków firma Saint-Gobain przekaże miastom Zabrze i Kobyłka produkty WEBER - preparat gruntujący, klej do izolacji termicznej i tynk hydrofilowy oraz siatkę podtynkową ADFORS, a także lekką wełnę szklaną ISOVER. Z kolei Wrocław i Słupsk, zwycięzcy kategorii gospodarka wodna, otrzymają od firmy Saur Polska vouchery na usługę pięciu dni roboczych consultingu z zakresu działalności spółek Saur, dopasowaną do indywidualnych potrzeb, określonych na spotkaniu pokonkursowym.

Grupa EDF natomiast nagrodzi Lublin i Słupsk - laureatów kategorii zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi - fundując wizytę jednoosobowej reprezentacji każdego z miast w Centrum Szkoleniowym CAMPUS Nord Grupy DK Energy oraz w Centrum Zarządzania Efektywnością Energetyczną (DESC - DK Energy Savings Center) w Lille dla regionu północnej Francji.

Swoją nagrodę przyznał także Partner Medialny Konkursu - Teraz Środowisko - który wyróżnił Wrocław za szczególną dbałość o interesy pieszych i rowerzystów oraz za plany uruchomienia wypożyczalni samochodów elektrycznych. Ponadto miasto zostało docenione za wzmożone starania w obszarze ograniczenia strat wody i za doprowadzenie do sytuacji, w której 100 proc. mieszkańców miasta korzysta z dostępnych systemów oczyszczania ścieków. Za te działania Wrocław otrzyma w prezencie reportaż promocyjny na portalu Teraz Środowisko.

Seminaria

Seminaria tematyczne zgromadziły przedstawicieli polskich i francuskich samorządów, dla których była to doskonała okazja do wymiany doświadczeń oraz poznania najlepszych międzynarodowych praktyk. W ramach czwartej edycji projektu Eco-Miasto odbyły się cztery seminaria odpowiadające tematyce kategorii konkursowych: 4 października 2016 r. w Zabrzu (gospodarka wodna), 5-6 października 2016 r. w Gdyni (zarządzanie lokalnymi systemami energetycznymi), 11 października w Łodzi (efektywność energetyczna budynków) oraz 26 października 2016 r. w Warszawie (mobilność zrównoważona).

Konkurs edukacyjny dla szkół

W ramach projektu Eco-Miasto 2016 odbył się także konkurs dla uczniów szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych "Zakręceni w przestrzeni", organizowany przez Fundację WSPÓLNIE LafargeHolcim. Zadaniem konkursowym było zaproponowanie zmian w najbliższej przestrzeni publicznej - w szkole, świetlicy, domu kultury. Celem konkursu było m.in. nauczenie młodych ludzi projektowego realizowania zadań oraz współpracy przy realizacji pomysłów, a także wzbudzenie refleksji nad własnym otoczeniem i przestrzenią edukacyjną, w której spędzają czas.

W kategorii szkół ponadgimnazjalnych główną nagrodę w wysokości 20 tys. złotych na realizację projektu otrzymał zespół uczniów, który zaproponował aranżację przestrzeni wokół terenu rekreacyjno-sportowego przy Zespole Placówek Oświatowych w Morawicy. Każdy z pozostałych czterech zespołów, który przedstawił jeden z najlepszych - zdaniem komisji konkursowej - pomysł, otrzymał nagrodę o wartości do 5 tys. złotych. Wyróżnione projekty to "Strefa Aktywności" i "Świetlica z antresolą" autorstwa uczniów z Publicznego Gimnazjum w Małogoszczu, "Nasz Łasuch" Gimnazjum nr 1 im. Kazimierza Jagiellończyka w Człuchowie oraz "Kącik relaksacyjny dla uczniów" Zespołu Szkół Niepublicznych w Piechcinie. Dodatkowo wyróżnienie specjalne otrzymali uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego im. Władysława Jagiełły w Krasnymstawie za projekt "Mural" i kreatywne podejście w wyborze przestrzeni oraz połączenie historii z nowoczesną identyfikacją szkoły.

W kategorii szkół podstawowych uczniowie przesłali prace rysunkowe przedstawiające pomysły na zmiany w najbliższej przestrzeni publicznej. Wybrane przez jury rysunki zostaną wydane w postaci kalendarza Fundacji WSPÓLNIE LafargeHolcim 2017.

Miasta biorące udział w konkursie Eco-Miasto 2016: Bielsko-Biała, Braniewo, Częstochowa, Gdańsk, Gdynia, Gliwice, Hajnówka, Kalety, Kobyłka, Kościerzyna, Kraków, Kraśnik, Legnica, Lublin, Maków Mazowiecki, Niepołomice, Nowy Dwór Mazowiecki, Olsztyn, Ostrów Wielkopolski, Poznań, Puławy, Rzeszów, Słupsk, Sopot, Tomaszów Mazowiecki, Toruń, Wrocław, Zabrze, Żory.

(Piotr Walczak / Foto: Constans PR)