Kleszcze w Podlaskiem. Kiedy zaczną atakować?

Region ten jest terenem endemicznego występowania zakażonych kleszczy, które przenoszą m.in. wirusy kleszczowego zapalenia mózgu czy też bakterie Borrelia burgdorferi. I choć zima trwa jeszcze w najlepsze, a mróz nie sprzyja aktywności tych pajęczaków, to wraz ze zbliżającą się wiosną pojawia się pytanie, kiedy wybierając się na spacer do lasu czy na łąkę powinniśmy zacząć się zabezpieczać, a po powrocie dokładnie oglądać swoje ciało. Nasza redakcja o wyjaśnienie poprosiła tutejszy sanepid.

W województwie podlaskim, gdzie choroby związane z kleszczami występują znacznie częściej niż np. w zachodnich regionach kraju, powinniśmy szczególnie uważać. Patogenami mogą być zakażone zarówno dorosłe kleszcze, jak i larwy oraz nimfy. Co prawda nie każdy kleszcz jest zakażony, ale są takie, które przenoszą więcej niż jeden patogen. Ryzyko zachorowania i groźnych powikłań zminimalizujemy, jeśli odpowiednio szybko usuniemy tkwiącego w skórze pasożyta.

Te małe pajęczaki lubią miejsca cechujące się dużą wilgotnością - na przykład lasy, parki, obrzeża jezior oraz zakrzewione nieużytki zielone. Podstawowymi żywicielami kleszczy są drobne zwierzęta: myszy, kuny, łasice. W okresie wzmożonej aktywności pasożyty te chętnie polują na większe ofiary takie jak krowy, psy czy ludzie.

Najbardziej powszechnym schorzeniem odkleszczowym jest borelioza, której głównymi symptomami są wędrujący rumień oraz objawy grypopodobne. Zakażenie leczy się za pomocą antybiotyków.

Mniej znaną, ale równie niebezpieczną chorobą jest kleszczowe zapalenie mózgu (KZM), atakujące ośrodkowy układ nerwowy. Większość zakażeń następuje od kwietnia do listopada, z dwoma szczytami zachorowań: wiosennym (czerwiec, lipiec) oraz jesiennym (wrzesień, październik). Na KZM nie ma lekarstwa - choremu można jedynie pomóc podając leki przeciwbólowe i przeciwzapalne. Dlatego ważne jest zapobieganie zakażeniu wirusem. Profilaktyka sprowadza się w tym przypadku do właściwego zabezpieczania się przed ukąszeniem oraz przyjęcia szczepień uodparniających.

Jak podaje Wojewódzka Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna w Białymstoku, w 2017 r. w województwie podlaskim zarejestrowano 160 przypadków zachorowań na wirusowe zapalenie mózgu przenoszone przez kleszcze oraz 1 542 przypadki boreliozy.

Wyjaśnia przy tym, że kleszczowe zapalenie mózgu jest chorobą ośrodkowego układu nerwowego, powodującą poważne następstwa, a także zgony. Do głównych powikłań należą porażenia, niedowłady nerwów czaszkowych i obwodowych. Mogą wystąpić uszkodzenia słuchu, zaburzenia widzenia, czasami obserwuje się objawy psychiczne: zaburzenia świadomości, koncentracji, snu, depresję. Hospitalizacja, a następnie rekonwalescencja trwają bardzo długo, a niektórym uniemożliwiają powrót do pracy.

Z kolei borelioza z Lyme jest układową chorobą wielonarządową, która zbyt późno rozpoznana lub leczona może doprowadzić do poważnych zmian patologicznych.

Podlaski Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Białymstoku dodaje, że kilka, a nawet kilkanaście lat od pojawienia się pierwszych objawów boreliozy obserwowane są objawy skórne w postaci zanikowego zapalenia skóry.

(Piotr Walczak / Foto: pixabay.com)