Nieznajomość przepisów szkodzi. ZUS radzi

Kobiety, które prowadzą własne firmy i otrzymują zasiłki macierzyńskie, powinny pamiętać przede wszystkim o terminowym zgłoszeniu się do ubezpieczeń z tytułu nadal wykonywanej pozarolniczej działalności po wyczerpaniu zasiłku macierzyńskiego. Według przedstawicieli ZUS, często nie robią tego w odpowiednim czasie. W efekcie, w razie choroby, nie mają prawa do wypłaty zasiłku chorobowego. Jak uniknąć takich sytuacji radzi Anna Krysiewicz, rzeczniczka regionalna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziału w Białymstoku.

Zgodnie z przepisami ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych osoby prowadzące pozarolniczą działalność gospodarczą i podlegające z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu, rentowym i wypadkowemu mogą na własny wniosek przystąpić do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego.

Od kiedy będą nim objęte?

- Są dwie sytuacje: albo od daty złożenia wniosku, albo od daty wskazanej w  zgłoszeniu do ubezpieczeń, o ile  zgłoszenie  zostanie dokonane w ustawowym terminie siedmiu dni - wyjaśnia Anna Krysiewicz, rzeczniczka regionalna Zakładu Ubezpieczeń Społecznych Oddziałuw Białymstoku.

Tłumaczy, że rozpoczynając prowadzenie działalności pozarolniczej, mamy obowiązek dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń na specjalnym formularzu udostępnionym przez ZUS (ZUS ZUA) lub drogą elektroniczną w ciągu tygodnia od daty powstania obowiązku ubezpieczenia. Ten liczony jest od dnia rozpoczęcia wykonywania działalności.

Po zgłoszeniu się do obowiązkowych ubezpieczeń i dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego w terminie siedmiu dni, objęcie ubezpieczeniami nastąpi od dnia wskazanego we wniosku (zgłoszeniu ZUS ZUA).  Kiedy decyzja o przystąpieniu do dobrowolnego ubezpieczenia zostanie podjęta po dokonanym zgłoszeniu lub po przekroczeniu terminu do zgłoszenia (siedem dni), wówczas objęcie tym ubezpieczeniem następuje od dnia wskazanego we wniosku, nie wcześniej jednak niż daty jego wpływu.

Za wniosek o objęcie tym ubezpieczeniem uznaje się również fakt opłacenia i rozliczenia składek, o ile nastąpiło to w terminie i w pełnej wysokości, a wcześniej nie został złożony odpowiedni wniosek - jest to tzw wniosek dorozumiany. Zasada ta będzie miała zastosowanie, jeśli data opłacenia i rozliczenia składek jest wcześniejsza lub równa dacie złożenia wniosku (ZUS ZUA).

W tym momencie dochodzimy do kwestii zbiegu dwóch tytułów ubezpieczenia: działalność gospodarcza i zasiłek macierzyński.

Osoby prowadzące pozarolniczą działalność i objęte z tego tytułu obowiązkowo ubezpieczeniami społecznymi, po nabyciu prawa do zasiłku macierzyńskiego (co jest możliwe tylko przy zgłoszeniu do dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego), nie podlegają obowiązkowo ubezpieczeniom społecznym z tytułu prowadzenia działalności.

Prowadzący działalność i w tym samym okresie korzystający z zasiłku macierzyńskiego objęci są  ubezpieczeniami emerytalnym i rentowymi z tytułu pobierania zasiłku macierzyńskiego. Za takie osoby składki opłaca budżet państwa.

- Ponieważ w tym okresie nie ma obowiązku opłacania składek za siebie z tytułu prowadzenia działalności z uwagi na inny tytuł do ubezpieczeń, którym jest zasiłek  macierzyński, wymagane jest wyrejestrowanie z ubezpieczeń społecznych z tytułu wykonywania pozarolniczej działalności - podkreśla Anna Krysiewicz. - Każda osoba, która znalazła się w takiej sytuacji, powinna pamiętać o terminowym zgłoszeniu się do ubezpieczeń z tytułu nadal wykonywanej pozarolniczej działalności po wyczerpaniu zasiłku macierzyńskiego.

Według przedstawicielki ZUS w praktyce często zdarza się tak, że osoby, które są w takiej sytuacji, przypominają sobie o konieczności ponownego zgłoszenia się do ubezpieczeń społecznych po terminie, a bywa, że po dwóch miesiącach.

- Takie postępowanie skutkuje tym, że w razie choroby i braku zgłoszenia chorobowego nie mają one prawa do wypłaty zasiłku chorobowego - dodaje rzeczniczka.

Zgłoszenie się po terminie oznacza wyczekiwanie przez 90 dni, ponieważ prawo do zasiłku chorobowego przysługuje po takim okresie pozostawania w ubezpieczeniu chorobowym. Chcąc utrzymać ciągłość ubezpieczenia chorobowego po ustaniu prawa do zasiłku macierzyńskiego, należy bezzwłocznie dokonać zgłoszenia do ubezpieczeń. Zgłoszenie w terminie siedmiu dni po ustaniu tytułu do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z powodu przysługującego zasiłku macierzyńskiego zapewni objęcie ubezpieczeniami społecznymi, w tym dobrowolnym ubezpieczeniem chorobowym od dnia podanego w zgłoszeniu.

Spóźnienie się ze zgłoszeniem w ciągu wymaganych siedmiu dni i wskazanie daty zgłoszenia dobrowolnego ubezpieczenia chorobowego nastąpi od dnia wskazanego w zgłoszeniu, ale nie wcześniej niż od daty wpływu wniosku. Trzeba liczyć się z tym, że w takiej sytuacji obowiązuje okres wyczekiwania na uzyskanie prawa do wypłaty zasiłku chorobowego, bo została przerwana ciągłość ubezpieczenia.

(Piotr Walczak / Inf.: Anna Krysiewicz - ZUS / Foto: Piotr Walczak)