Urzędnicy cofają zwolnienia lekarskie. Za udawanie choroby

Zakład Ubezpieczeń Społecznych podsumował wyniki kontroli zwolnień lekarskich prowadzonych w pierwszych trzech kwartałach 2021 r. Kwota obniżonych i cofniętych świadczeń po kontroli zwolnień wyniosła ponad 148,8 mln zł w całym kraju, w województwie podlaskim - 1,2 mln zł.

ZUS ma obowiązek kontrolować zwolnienia lekarskie. Pracownicy tej instytucji sprawdzają, czy chorzy prawidłowo korzystają ze zwolnień, a lekarze orzecznicy ZUS - czy ubezpieczony jest nadal chory, a e-ZLA jest zasadne. W czasie pandemii większość kontroli odbywa się przede wszystkim na podstawie dokumentacji oraz danych dostępnych w systemie informatycznym ZUS.

Od stycznia do września 2021 r. w województwie podlaskim skontrolowanych zostało 5,5 tys. zwolnień lekarskich, a kwota obniżonych i cofniętych świadczeń po kontroli wyniosła prawie 1,2 mln zł. Na tę sumę składają się nie tylko zakwestionowane zwolnienia lub sposób ich wykorzystania, ale przede wszystkim zmniejszenie świadczeń, gdy ustał tytuł ubezpieczenia. Wtedy podstawę ogranicza się do 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

Pracownik, który w czasie trwania zwolnienia lekarskiego wykonuje pracę zarobkową lub wykorzystuje je niezgodnie z celem, musi liczyć się z tym, że straci prawo do zasiłku chorobowego. Tymczasem wciąż jest wiele osób, które zamiast wracać do zdrowia, będąc na chorobowym, wykorzystuje czas przeznaczony na powrót do zdrowia niezgodnie z jego przeznaczeniem, np. pracując czy remontując mieszkanie.

W naszym województwie wśród osób, które musiały zwrócić zasiłek chorobowy, znalazł się ubezpieczony, który w trakcie niezdolności do pracy pracował jako kierowca. Inna ubezpieczona w czasie zwolnienia lekarskiego ze wskazaniem "chory powinien leżeć" udała się do miejsca pracy. Była też pracownica, który w trakcie sprawowanej opieki nad dzieckiem i pobierania dodatkowego zasiłku opiekuńczego opracowywała broszury informacyjne.

Warto pamiętać, że kontrola prawidłowości wykorzystywania zwolnień lekarskich od pracy może mieć charakter "wyjazdowy" - osobiste przeprowadzenie kontroli przez upoważnionych pracowników Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, jak również kontroli z dokumentów, czyli informacji pozyskanych z innych źródeł - np. od pracodawców czy osób postronnych. Mogą to być powiadomienia np. o tym, że pracownik w mediach społecznościowych zamieścił zdjęcia, jak pokonuje szlaki górskie, a powinien według wskazania lekarza leżeć w domu lub gdy pracownik wykonuje inną pracę, np. obsługuje imprezę okolicznościowych lub remontuje dom. Samo zdjęcie nie jest podstawą do odmowy prawa do zasiłku. Pracownicy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych po otrzymaniu zgłoszenia o niewłaściwym wykorzystywaniu zwolnień lekarskich prowadzą postępowanie w sprawie zasadności przyznania prawa do świadczenia takiej osobie. Jeżeli zostanie potwierdzone, że pracownik wykorzystuje zwolnienie lekarskie niezgodnie z jego celem, ZUS odmawia prawa do zasiłku. Przed podjęciem decyzji o cofnięciu zasiłku, pracownik ma prawo wglądu w akta i wypowiedzenia się co do zebranego materiału dowodowego.

Taką kontrolę wykorzystywania zwolnień lekarskich mogą przeprowadzić także pracodawcy, którzy zatrudniają powyżej 20 ubezpieczonych. Najczęściej kontrole wykonują pracownicy działów kadr.

(Oprac. P. Walczak / Foto: pixabay.com)