Wyjątkowo brzydka egzotyka

Można mieć psa, można kota, a można coś naprawdę nieładnego wprost z głębin meksykańskiej pieczary. Czy posiadanie aksolotla stanie się modne?

– Pierwszego aksolotla kupiłem siostrze. Chciała rybkę, więc poszliśmy do sklepu ją kupić. Była ładna, mała. A my byliśmy zachwyceni. Pan nam to sprzedał wraz z małym akwarium. W domku siostra, oczywiście też zachwycona prezentem rybnym , postanowiła poczytać o aksolotlach w sieci. I wyczytała – na początku że „rybka" pochodzi z Meksyku, co skomentowaliśmy gromkim: „Wow!". Potem, że „rybka" je mięso, co sprawiło, że siostra cofnęła się na dwa metry od akwarium. Kolejnym zaskoczeniem okazała się informacja, że „rybka" rośnie nawet do 40 centymetrów. Na końcu dowiedzieliśmy się, że na posiadanie aksolotla trzeba mieć pozwolenie. Pan w sklepie o żadnej z tych dosyć ważnych informacji nie wspomniał – ze śmiechem opowiada nam Grzesiek, posiadacz aż dwóch aksolotli.
Naukowy skarb
I faktycznie. Aksolotl rybką nie jest. Jest mięsożernym płazem ogoniastym, którego powszechnie zalicza się do dziesięciu najbrzydszych zwierząt świata. Większość czasu spędza w wodzie, w stanie wolnym jednak zdarza mu się nocami buszować w szuwarach i wśród korzeni. Jego nazwa pochodzi z języka nahuatl [czyt. nawatl – przyp. red.], którym posługiwali się rdzenni mieszkańcy Meksyku Aztekowie. Aksolotle na wolności żyją w jednym jeziorze na świecie – położonym na południe od miasta Meksyk Xochimilco. Są gatunkiem krytycznie zagrożonym wyginięciem – w stanie wolnym pozostało ich już tylko 700-1200 sztuk. Na szczęście brzydki płaz znalazł niemało entuzjastów, dzięki czemu nasze wodne przyjemniaczki w najlepsze namnażają się w hodowlach.

Aksolotle mają niebagatelne znaczenie dla medycyny. Z uwagi na niezwykłe możliwości regeneracyjne, prowadzi się na nich szerokie badania genetyczne, które mogą znaleźć zastosowanie w transplantologii, kardiologii i endokrynologii. Nasz rozmówca potwierdza ową aksolotlową właściwość :– Jeden z moich aksolotli odgryzł drugiemu nogę. Cóż – jak są młode, często się gryzą... Odrosła w ciągu dwóch tygodni. Kiedy aksolotl choruje, a łatwo to zauważyć, bo wtedy nie ma apetytu i dosyć szybko chudnie, trzeba go włożyć do pojemniczka wypełnionego płynem fizjologicznym i... umieścić w lodówce. W niskiej temperaturze spokojnie będzie się regenerował i szybko wyzdrowieje.
Do serca przytul psa, weź na kolana aksolotla
Aksolotl to nie pies. Nawet jeśli jego pozornie uśmiechnięta buzia sprawia wrażenie, że między skrzelami zachodzą niebanalne i skomplikowane procesy intelektualne, należy pamiętać, że płaz to trochę więcej niż ryba, ale trochę mniej niż gad. Trudno się po owym spodziewać inteligencji godnej naszych podopiecznych z gromady ssaków. Siłą rzeczy zakres interakcji z naszym aksolotlem nie będzie tak szeroki, jak w wypadku Reksa czy Mruczka.

– Niektórzy, głównie panie, stwierdzają że aksolotle są „tak brzydkie, że aż ładne". Więc mimo że urodą nie grzeszy, a w dodatku żywi się mięsem i jest niemile oślizły, chciałoby się go wziąć na ręce. Można. Należy jednak pamiętać, że to, co dla nas jest jakąś atrakcją, niekoniecznie musi sprawiać przyjemność samemu aksolotlowi. Więcej – może go stresować, a to z kolei jest niebezpieczne dla jego zdrowia – przestrzega Grzesiek.

Faktycznie – nikogo nie dziwi fakt, że ptaki, choćby kura, mogą zejść z tego łez padołu wskutek zawału serca. Aksolotl podobnie. A niebezpieczeństw czyha na naszego maluszka niemało. Nasz rozmówca daje przykład: – Trzeba dbać o odpowiednią temperaturę w akwarium i czystość wody. To niełatwe. Bo jeśli za szybko doleje się czystej wody, która ma inną temperaturę niż stara, aksolotl czuje mocny dyskomfort. Trzeba też uważać na filtr do akwarium. Jeśli ustawimy zbyt mocny, aksolotl czuje się jak człowiek w trakcie wichury. Kolejna rzecz to kosmetyki – wszystko ma jakichś zapach. To wszystko powoduje stres. A stres powoduje zawały.

Jeśli aksolotla nie stresować, może dożyć sędziwego wieku 10-15 lat. Hodowlany. Bo te, które żyją w warunkach naturalnych, umierają jako osobniki pełnoletnie. W sensie ludzkim, bo ich długość życia wynosi nawet 18-20 lat. Opieka nad nim jest stosunkowo prosta. Można go karmić raz na trzy dni. Minusem jest to, że nasz pupil nie gustuje w czekoladowych muffinach. Ambrozją dla niego są na przykład dżdżownice i drobiowa wątróbka. Na szczęście nie trzeba kopać robali w przydomowym ogródku, z powodzeniem można je nabyć w lokalnym sklepie zoologicznym. Podobnie jak same aksolotle, które pojawiają się nie tylko w wielkich, mocno wyspecjalizowanych sklepach, ale i w „zoologikach" w galeriach handlowych.
Ratunku! Aksolotl mnie ugryzł!
– Potrafi ugryźć. Aksolotle mają bardzo umięśniony długi ogon. Mimo że na co dzień wydają się ociężałe, poruszają się dzięki niemu w wodzie zadziwiająco szybko. Zatem kiedy gryzą, wygląda to bardzo spektakularnie – wiją się wokół dłoni i z zapałem ją „capią”. Na szczęście, niezależnie od wieku, nie mają zębów, więc nie czuć tego specjalnie. Coś, jakby człowiek delikatnie złapał się za palec – ze śmiechem opowiada Grzesiek.

Jakkolwiek miły i słodki nie wydawałby się aksolotl, pozostaje płazem. Ciężko nawiązać z nim bliższą relację emocjonalną. Nasz rozmówca wyznaje: – Prawda jest taka, że prędzej niż jako zwierzę domowe, wypadałoby traktować aksolotla jak swego rodzaju egzotyczny mebel. Niedrogi egzotyczny mebel. Do patrzenia. Raczej na pewno nie do zabawy.

(tekst:Paweł Waliński, foto: Grzegorz Grzybek)