Zasoby wodne i edukacja mieszkańców - jak to się robi w innych miastach

Bardzo ciekawy komunikat trafił do naszej redakcji od organizatorów programu Eco-Miasto, w ramach którego od kilku lat organizowany jest konkurs dla polskich samorządów. Do tej pory z województwa podlaskiego tylko Hajnówka stawała w szranki z innymi ośrodkami, raz zdobywając nawet wyróżnienie. Inicjatywa jest o tyle ciekawa, iż doceniani uczestnicy faktycznie wyróżniają się na arenie ogólnopolskiej w zakresie zrównoważonego rozwoju, dbałości o środowisko i samopoczucie mieszkańców. A jak wygląda wspieranie tych ostatnich w efektywnym gospodarowaniu wodą? Organizuje się na przykład kampanie edukacyjne. Warto podpatrzyć, w jaki sposób robią to inni i zachęcać włodarzy z regionu do przenoszenia dobrych praktyk na grunt podlaski.

W związku z wejściem w życie nowego prawa wodnego, ceny wody mogą wzrosnąć. W dodatku - wbrew powszechnej opinii - Polska jest zagrożona deficytem wody - tak wskazuje Polska Fundacja Ochrony Zasobów Wodnych. Dlatego, według ekspertów, efektywne korzystanie z wody stanowi istotne wyzwanie dla wszystkich polskich miast. Konieczna jest poprawa i rozwój systemu wodociągowego oraz kanalizacji, a także wspieranie mieszkańców w efektywnym gospodarowaniu wodą, m.in. poprzez kampanie edukacyjne.

Za oszczędzaniem wody przemawiają względy ekologiczne. Polskie zasoby wodne per capita są trzykrotnie mniejsze w porównaniu z europejską średnią, co sprawia, że - według informacji Pracowni Hydrologii i Gospodarki Wodnej Uniwersytetu Łódzkiego - na 3/4 obszaru kraju pojawiają się okresowe deficyty wody, najczęściej w województwach wielkopolskim i mazowieckim. Dlatego konieczne jest racjonalne wykorzystanie tych zasobów. Bardzo ważne są inwestycje prowadzone w polskich miastach i edukacja mieszkańców.

Na rzecz ograniczenia strat wody regularnie działa Częstochowa, która modernizuje swoją sieć wodociągową, m.in. rozbudowując jej monitoring. W Ostrowie Wielkopolskim codziennie analizowane są dane dotyczące minimalnych nocnych przepływów i na tej podstawie usuwane są ewentualne awarie, które mogłyby skutkować stratami wody. Monitoring od dawna działa również we Wrocławiu, gdzie od 2017 r. wdrażana jest technologia umożliwiająca dokładną kontrolę największych przewodów wodociągowych.

W dziedzinie działań edukacyjnych wyróżnia się wspomniana już wyżej Częstochowa, nagrodzona w kategorii gospodarka wodna konkursu Eco-Miasto 2017. W mieście organizowano m.in. obchody Światowego Tygodnia Wody i Światowego Dnia Wody, by zwrócić uwagę na to, jak cenne są te zasoby. Mieszkańcy mieli na przykład okazję, by zwiedzić najstarsze ujęcie wody w okolicy. W Lesznie, które także zostało laureatem ubiegłorocznej edycji konkursu, prowadzona była m.in. kampania informacyjna "Śmieć zatyka sieć". Jej celem było zwrócenie uwagi lesznian na to, by nie wrzucać odpadów do toalet czy wpustów deszczowych. Do mieszkańców oraz spółdzielni mieszkaniowych trafiły ulotki informujące o tym, co nie powinno trafiać do kanalizacji, o akcji informowano również w internecie. Działania edukacyjne prowadzi także Ostrów Wielkopolski, który dąży do pogłębienia wiedzy mieszkańców na temat racjonalnej gospodarki zasobami.

Przypomnijmy, że Hajnówka, biorąca dwukrotnie udział w projekcie Eco-Miasto, w edycji 2016 została wyróżniona właśnie w kategorii gospodarka wodna. Zgłosiła wtedy projekt "Rozbudowa transgranicznego systemu oczyszczania ścieków w zlewni rzeki Bug (Zachodni)". Z kolei w 2017 r. samorząd ten startował w kategorii efektywność energetyczna i systemy energetyczne.

Organizatorami projektu Eco-Miasto są ambasada Francji w Polsce oraz Centrum Unep/Grid Warszawa. Jest on realizowany we współpracy z Renault Polska, Saur Polska, Saint-Gobain, Suez Polska, Engie oraz Grupą EDF reprezentowaną przez DK Energy i Tiru, a także Wspólnie - Fundacją LafargeHolcim. Głównym założeniem jest promowanie koncepcji zrównoważonego rozwoju i nagradzanie polskich miast, które najlepiej realizują tę ideę w sześciu kategoriach: mobilność zrównoważona, gospodarka wodna, gospodarka odpadami, efektywność energetyczna budynków, systemy energetyczne, zieleń a powietrze. W każdej kategorii jury złożone z ekspertów wyłania dwóch laureatów: miasto wielkości poniżej 100 tysięcy mieszkańców oraz większy ośrodek miejski.

Szkoda, że mimo bezpłatnego uczestnictwa żadne z podlaskich miast - prócz Hajnówki - nie zdecydowało się do tej pory na udział w konkursie. Nadmieńmy, że obecnie największym ekologicznym, który umożliwia samorządom lokalnym wymianę doświadczeń na temat realizacji przedsięwzięć zrównoważonego rozwoju. Widać, że w Podlaskiem brakuje chęci. A przecież mogłaby być to świetna promocja. W końcu znajdujemy się na terenie tak zwanych Zielonych Płuc Polski.

(Piotr Walczak / Foto: Constans PR / Na zdjęciu: nowoczesna oczyszczalnia ścieków w Konstancinie)