W Polsce, niedobory jodu występują na prawie 90% powierzchni kraju (10% stanowią tereny nadmorskie, uważane za najbogatsze w jod), a co za tym idzie chorobami tarczycy zagrożonych jest 8 mln Polaków. Bardzo dużą grupę stanowią w tym dzieci i przyszłe mamy, u których składnik ten uważany jest za jeden z 5 elementów niezbędnych w okresie ciąży.
Jod jest jednym z najważniejszych mikroelementów dostarczanych z pokarmem i wodą do organizmu człowieka. W zdrowym ciele występuje w ilości od 30 do 50 mg, z czego jego największe zapasy znajdują się w tarczycy. Jod absorbowany jest z pożywienia do przewodu pokarmowego, a stamtąd trafia do krwi i dalej do tarczycy. Do jego podstawowych, a jednocześnie najważniejszych zadań, należy regulacja pracy hormonów tarczycy, których zaburzone funkcjonowanie może doprowadzić do jej nadczynności bądź niedoczynności. Jest to szczególnie niebezpieczne dla kobiet w ciąży, u których w konsekwencji może dojść do poronienia bądź stanu rzucawkowego, zagrażającego życiu matki i dziecka.
- Nadczynność tarczycy w przypadku przyszłych mam, powoduje opóźnienia wewnątrzmaciczne w rozwój płodu, a także zwiększa ryzyko przedwczesnego pęknięcia błon płodowych. Niedoczynność natomiast może doprowadzić do przedwczesnego oderwania się łożyska lub nieodwracalnych uszkodzeń mózgu dziecka. - podkreśla Agnieszka Pawłowska-Wypych, biotechnolog, Dyrektor ds. Nauki i Rozwoju w firmie produkującej i opracowującej formułę suplementów dla kobiet w ciąży, mam karmiących i małych dzieci.
Niedobory jodu spowalniają ponadto reakcję fizyczną i umysłową człowieka, powodując problemy z pamięcią, koncentracją czy ogólne osłabienie organizmu. Pierwiastek ten ma także istotny wpływ na wydolność pozostałych gruczołów hormonalnych ciała, stąd utrudnione leczenie anemii, zwyrodnienia i osłabienie mięśni i stawów.
Jod a grupa wrażliwa
Konsekwencjami deficytu jodu w największym stopniu zagrożone są kobiety w ciąży oraz mamy karmiące, u których zapotrzebowanie na ten pierwiastek wzrasta nawet do około 15% w stosunku do okresu sprzed ciąży. Spowodowane jest to wzmożoną produkcją hormonów tarczycy, odpowiedzialnych za podział komórek oraz regulacje wzrostu, układu kostnego oraz rozwoju mózgu dziecka. Niestety pomimo szeroko zakrojonych akcji edukacyjnych, w tym także Programu Ministerstwa Zdrowia – „Eliminacja niedoboru jodu w Polsce” zaplanowanego na lata 2012-2016 - świadomość rodziców na jego temat jest nadal bardzo niewielka.
- Niedobory jodu, a co za tym idzie zaburzenia w pracy tarczycy mogą bardzo negatywnie wpływać na prawidłowy przebieg ciąży, a także przyczyniać się do opóźnień w rozwoju umysłowym dziecka. W skrajnych przypadkach może dojść do niedoczynności tarczycy, a w konsekwencji silnego upośledzenia malucha, w tym niedosłuchu, zaburzeń mowy czy ruchu. Dotychczasowe badania przeprowadzone przez ekspertów ze Stanów Zjednoczonych wykazują, że dzieci kobiet, u których w okresie ciąży i karmienia piersią stosowano dodatkową suplementację jodu, iloraz inteligencji było o ok. 8% wyższy, niż u dzieci kobiet z ich niedoborami. – przypomina Agnieszka Pawłowska-Wypych.
Nie bez przyczyny jod uważny jest nie tylko za pierwiastek odpowiadający za ogólny, prawidłowy rozwój dziecka, ale przede wszystkim jego rozwój umysłowy na dalszych etapach.
Jod – skąd go czerpać?
Na rynku dostępne są produkty dodatkowo wzbogacone w jod, w tym np.: mięsa, wędliny, pieczywo czy wody mineralne. Należy jednak pamiętać, że aby spożyć dzienną, zalecaną przez WHO dawkę jodu należałoby zjeść kilkanaście gramów soli każdego dnia, co przyszłym mamom stanowczo się odradza ze względu na możliwość wystąpienia nadciśnienia.
Jak tłumaczy Agnieszka Pawłowska-Wypych - Tak jak w przypadku żelaza, witaminy D, DHA czy kwasu foliowego, tak również w przypadku jodu ważna jest dodatkowa suplementacja. Pomimo dostępności produktów w niego wzbogaconych, ich dawka zawarta w pokarmie nie pokrywa dziennego zapotrzebowania. Szczególnie dotyczy to kobiet w ciąży, w przypadku których dzienne spożycie jodu powinno wynosić około 200 μg. Ważne jest, więc aby już w pierwszych tygodniach ciąży sprawdzać poziom zawartości tego mikroskładnika w organizmie oraz konsultować z lekarzem jego ewentualne suplementowanie gotowymi preparatami aptecznymi.
Komentarze opinie