Kim był Icchok Malmed?

 

[caption id="attachment_6912" align="aligncenter" width="600"] Dawna ulica Kupiecka w Białymstoku - obecnie Malmeda.[/caption]

Czy zastanawialiście się kiedyś kim byli ludzie, którzy patronują białostockim ulicom? Postanowiliśmy Wam o tym opowiedzieć.

[box]Jeśli nie wiecie, kim była osoba, która jest patronem Waszej ulicy, napiszcie do nas na [email protected], a postaramy się Wam odpowiedzieć. Potrzebna nam tylko pełna nazwa ulicy. [/box]

Dziś zaczniemy od Icchoka Malmeda, patrona ulicy w centrum miasta.

Icchok Malmed był polskim Żydem, bohaterem getta białostockiego. W lutym 1943 roku, podczas pierwszej akcji likwidacyjnej getta, oblał niemieckiego żołnierza kwasem solnym. Oślepiony żołnierz strzelił, jednak kula zabiła innego żołnierza.

Malmed korzystając z zamieszania zdołał zbiec.  Komendant gestapo Fritz Friedl, wydał rozkaz złapania setki kobiet, mężczyzn i dzieci zamieszkałych w pobliżu miejsca zdarzenia i przykładnego ich rozstrzelania pod murem pobliskiego ogrodu.

Następnie zebrano kolejną grupę Żydów, których zmuszono do wykopania dużego dołu w celu pogrzebania ofiar wyroku. Grób został przykryty cienką warstwą ziemi. Część ofiar wciąż jeszcze żyła.  Friedl postawił ultimatum: albo winny przestępstwa odnajdzie się w przeciągu 24 godzin, albo całe getto zostanie zniszczone wraz ze wszystkimi jego mieszkańcami

Pod presją szantażu, Icchok Malmed oddał się w ręce hitlerowców.

Podczas drugiej wojny światowej placyk przed siedzibą Judenratu przy ul. Kupieckiej 28  był miejscem, w którym naziści dokonywali publicznych egzekucji osób pochodzenia żydowskiego. Między innymi w dniu 31 grudnia 1942 r. powieszono tu trzech robotników olejarni, oskarżonych o kradzież garści ziaren słonecznika.

Tu również śmierć znalazł bohater getta białostockiego Icchok Malmed, W dniu 8 lutego 1943 r. powieszono go przed budynkiem Judenratu, a gdy sznur szubienicy zerwał się, ciało ofiary przeszyły serie z karabinów maszynowych. Ciało ponownie powieszono na szubienicy, na kolejne 48 godzin.

Po wyzwoleniu nazwę ulicy Kupieckiej zmieniono na ul. Icchoka Malmeda. W ścianę kamienicy w pobliżu miejsca egzekucji (obecnie Malmeda 10) wmurowano tablicę z napisem: "Tu zginał z rąk morderców hitlerowskich 8 II 1943 r. Icchok Malmed, bohater bojownik getta białostockiego. Cześć jego pamięci".

[caption id="attachment_6911" align="aligncenter" width="1377"] Uroczyste wmurowanie tablicy upamiętniającej Icchoka Malmeda. Zdjęcie pochodzi z 1948 roku.[/caption]

(elia)