Ta tablica upamiętnia zamordowane w Auschwitz przez hitlerowców żydowskie dzieci z getta

W Zespole Szkół Społecznych Fundacji Edukacji "Fabryczna 10" w Białymstoku uroczyście odsłonięto tablicę upamiętniającą dzieci żydowskie z białostockiego getta. W ten sposób społeczność szkoły uczciła pamięć o tragicznych losach najmłodszych ofiar hitlerowskich okupantów.

Na tablicy umieszczonej na budynku szkoły znajduje się napis w trzech językach - polskim, angielskim, hebrajskim - o treści: "W tym budynku w dniach 17-20 sierpnia 1943 roku niemieccy okupanci umieścili około 1200 dzieci z białostockiego getta. Stąd wraz z opiekunami zostały wywiezione do Getta Theresienstadt na terenie dzisiejszych Czech. Następnie wysłano je do niemieckiego nazistowskiego obozu Auschwitz–Birkenau, gdzie 7 października 1943 roku zostały zgładzone. Cześć ich pamięci."

Ponadto umieszczono tam dwa kody QR. Jeden z nich odnosi do tekstu Anny Buchowskiej "Te dzieci są moje!" Losy białostockiego transportu dziecięcego z 5 października 1943 r. w relacjach świadków (Studia Podlaskie tom XVI Białystok 2006), które były inspiracją do powstania tablicy. Drugi - do imiennej listy dzieci z getta zgładzonych później w Oświęcimiu znajdującej się na stronie Yad Vashem.

Tablica została ufundowana przez Fundację Edukacji "Fabryczna 10" - organ prowadzący szkołę - oraz rodziców młodzieży uczęszczającej do placówki. W jej uroczystym odsłonięciu uczestniczył zastępca prezydenta Białegostoku Rafał Rudnicki.

Tragedia żydowskich dzieci z Białegostoku zaczęła się wraz z likwidacją getta i początkiem masowych wywózek. Jak pisze Anna Buchowska, na rozkaz niemieckich władz okupacyjnych w sierpniu 1943 r. około 1 200 dzieci zgromadzono w budynku gimnazjum, gdzie dziś mieści się zespół szkół "Fabryczna 10".  Wkrótce wysłano je transportem do getta w Terezinie w Czechach, gdzie przebywały około sześciu tygodni. Równolegle Niemcy podjęli negocjacje z zachodnimi aliantami na temat przetransportowania całej grupy do Palestyny i wymiany na obywateli niemieckich więzionych przez Anglików. Rozmowy zakończyły się fiaskiem, dlatego 5 października 1943 r. dzieci wraz z opiekunami wysłano do obozu Auschwitz. Dwa dni później, 7 października, tuż po przybyciu na miejsce wszyscy zginęli w komorach gazowych Brzezinki.

(PW)