Wszystkich Świętych, czy Święto Zmarłych?

"Święto Zmarłych" - ta fraza przewija się w wypowiedziach dziennikarzy, w potocznych rozmowach a nawet... w reklamach zniczy. Tymczasem takiego święta nie ma w kalendarzu. Nie obchodzimy go ani 1 ani 2 listopada.

1 listopada to dzień zadumy i refleksji związany ze wspominaniem zmarłych świętych. Kościół stara się podkreślić w tym dniu, że wszyscy są powołani do świętości. Dzień Wszystkich Świętych ma na celu uczczenie ludzi wyniesionych na ołtarze, jak również tych, którzy osiągnęli zbawienie a nie zostali beatyfikowani.

Uroczystość Wszystkich Świętych wywodzi się głównie z czci oddawanej męczennikom, którzy oddali swoje życie dla wiary w Chrystusa, a których nie wspomniano ani w martyrologiach miejscowych, ani w kanonie Mszy Świętej. Pierwotnie święto to obchodzono 13 maja.

W dawnych czasach Dzień Wszystkich Świętych był uroczystością radosną. Podkreślał to biały kolor szat liturgicznych, używanych w tym dniu podczas Mszy świętej. Natomiast Dzień Zaduszny został wprowadzony do liturgii Kościoła dopiero w X wieku. Zaczęto wtedy sprawować Msze żałobne za dusze zmarłych, jako przeciwwagę dla powszechnych w Europie pogańskich obrzędów zadusznych.

W Polsce 1 listopada jest dniem wolnym od pracy. Ludzie odwiedzają w ten dzień groby zmarłych, modlą się w ich intencji, ozdabiają groby kwiatami i zapalają znicze. Święto to było dniem wolnym również w czasach PRL-u, ale oficjalnie starano się nadać mu charakter świecki i nazywano je dniem Wszystkich Zmarłych bądź Świętem Zmarłych. Nazwa ta utrwaliła się w świadomości wielu osób, jako kościelna nazwa uroczystości liturgicznej: Wszyscy Święci.

Następnego dnia po Wszystkich Świętych w Dzień Zaduszny (2 listopada) obchodzony jest dzień wspominania zmarłych (w Polsce zwany Zaduszkami). Dla katolików łacińskich i wielu innych chrześcijan zachodnich jest to dzień modlitw za wszystkich wierzących w Chrystusa, którzy odeszli już z tego świata. Pamięć o zmarłych znajduje również bardziej świecki wyraz. Organizuje się zaduszkowe koncerty, wystawy i spektakle, poświęcone zmarłym artystom, wydaje okolicznościowe czasopisma i książki.

[box]Dzień Wszystkich Świętych na świecie:

Wielka Brytania – Brytyjczycy wrzucają do ogniska kamienie, warzywa, orzechy, wszystko by odgonić złe duchy. Istniał również zwyczaj robienia zagłębienia w rzepie lub dyni i wstawiania zapalonych świec, które odganiały złe duchy z domu.
Meksyk, Filipiny – w tych krajach (i w innych katolickich krajach pozaeuropejskich), Dzień Wszystkich Świętych ma charakter bardzo radosny. W Meksyku urządzane są zabawy i różnego rodzaju maskarady z akcesoriami wyśmiewającymi śmierć. Z kolei na Filipinach w tym dniu cmentarze zapełniają się całymi rodzinami, ustawia się namioty, w których urządzane są huczne biesiady.
Stany Zjednoczone – podczas Halloween odbywają się tam uliczne parady i zabawy do białego rana. W ciągu dnia grupki dzieci, przebrane za bajkowe cudaki, wędrują od domu do domu i gdy drzwi się otworzą, wołają do gospodarzy: “psota albo poczęstunek”. O zmierzchu na ulicy można też spotkać czarownice, duchy i kościotrupy.
Szwecja – w Skandynawii Zaduszki są ruchomym świętem i przypadają w pierwszą sobotę listopada. Na każdym cmentarzu znajduje się tzw. zagajnik pamięci, w którym rozsypuje się prochy zmarłych, którzy nie chcieli tradycyjnego pochówku.
Francja – mieszkańcy tego kraju nie mają tradycji palenia zniczy na grobach. Zdarzyć się może jednak, że w tych dniach grupy młodzieży z niemal całego świata pielgrzymują do grobu legendarnej gwiazdy rocka – Jima Morrisona. Ci przybysze czuwają nad grobem swego idola cały dzień i pół nocy, śpiewając i grając na gitarach najpopularniejsze przeboje artysty.
Niemcy – w Niemczech obchodzi się tzw. Totensonntag, przypadający w ostatnią niedzielę roku kościelnego. W tym dniu także część polskich protestantów odwiedza groby swoich bliskich.
Holandia – w kraju nie obchodzi się żadnego święta o charakterze religijnym. Jedynie w dniu 4 maja Holendrzy obchodzą tzw. “upamiętnienie zmarłych”. Składa się wtedy wieńce i kwiaty na miejscach kaźni i przy pomnikach.
Rosja – w tradycji rosyjskiej zmarłych wspomina się w Niedzielę Wielkanocną. Tego dnia Rosjanie całymi rodzinami gromadzą się przy grobach swoich najbliższych.[/box]