Zasiłek pogrzebowy: dla kogo, ile, jakie dokumenty

Zasiłek pogrzebowy może otrzymać każdy, kto zapłacił za pogrzeb. Mają do niego prawo nie tylko członkowie rodziny zmarłego, ale także osoba obca lub instytucja, np. pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związek wyznaniowy, o ile udokumentują poniesione koszty pogrzebu. Tylko w ubiegłym roku w całym kraju Zakład Ubezpieczeń Społecznych wypłacił niemal 354 tys. zasiłków pogrzebowych, w regionie 8,5 tys.

Zasiłek pogrzebowy to jedno ze świadczeń wypłacanych z systemu ubezpieczeń społecznych. Przysługuje osobie, która pokryła koszty pogrzebu po zmarłym, który był ubezpieczony (np. pracowniku) lub który pobierał wypłacane przez ZUS świadczenie (np. emeryturę). Zasiłek przysługuje także po członku rodziny ubezpieczonego albo emeryta lub rencisty.

Wysokość wypłacanego zasiłku pogrzebowego określa art. 80 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Od 1 marca 2011 r. kwota przysługującego świadczenia nie zmieniła się i wynosi maksymalnie 4 tys. zł.

Na pełną kwotę może liczyć członek rodziny, który organizuje pogrzeb - bez względu na wysokość poniesionych kosztów. Członkami rodziny są: małżonek, rodzice, ojczym, macocha oraz osoba przysposabiająca, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka oraz dzieci przysposobione, dzieci przyjęte na wychowanie w ramach rodziny zastępczej, inne dzieci przyjęte na wychowanie i utrzymywane przed osiągnięciem pełnoletności, a także rodzeństwo, dziadkowie, wnuki oraz osoby, nad którymi została ustanowiona opieka prawna.

Jeżeli organizacją pogrzebu zajmuje się osoba obca lub instytucja (np. sąsiad, ciotka, wujek osoby zmarłej, pracodawca, dom pomocy społecznej, gmina, powiat, osoba prawna kościoła lub związku wyznaniowego), zasiłek jest wypłacany w wysokości faktycznie poniesionych kosztów związanych z pochówkiem, nie więcej niż 4 tys. zł. Jeśli koszty pogrzebu pokryło kilka osób albo kilka podmiotów, to zasiłek jest dzielony między wszystkich uprawnionych - proporcjonalnie do poniesionych kosztów pogrzebu. Natomiast w sytuacji, gdy pogrzeb był organizowany na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, ale członek rodziny poniósł również wydatki z nim związane, zasiłek pogrzebowy przysługuje temu członkowi rodziny w pełnej kwocie 4 tys. zł.

Niezbędne dokumenty:

• wniosek o wypłatę zasiłku pogrzebowego (druk Z-12);
• odpis skrócony aktu zgonu, akt urodzenia dziecka, które urodziło się martwe albo odpis zupełny aktu urodzenia dziecka z adnotacją, że dziecko urodziło się martwe;
• oryginały rachunków poniesionych kosztów pogrzebu, a jeżeli oryginały zostały złożone w banku - kopie rachunków potwierdzone przez bank za zgodność z oryginałem;
• dokumenty potwierdzające pokrewieństwo lub powinowactwo z osobą zmarłą (skrócone odpisy aktów stanu cywilnego, dokument potwierdzający umieszczenie dziecka w rodzinie zastępczej);
• zaświadczenie płatnika składek o podleganiu ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym.

Jeżeli pogrzeb organizowany był na koszt państwa, organizacji politycznej lub społecznej, należy dołączyć zaświadczenie właściwego organu administracji publicznej lub organizacji stwierdzające pokryciu kosztów pogrzebu oraz rachunki potwierdzające poniesione koszty przez osobę występującą z wnioskiem o zasiłek pogrzebowy.

Prawo do zasiłku pogrzebowego wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia śmierci. Jeżeli zgłoszenie wniosku o zasiłek pogrzebowy w tym terminie było niemożliwe z powodu późniejszego odnalezienia zwłok lub zidentyfikowania zmarłego albo z innych przyczyn całkowicie niezależnych od osoby uprawnionej, prawo do zasiłku wygasa po upływie 12 miesięcy od dnia pogrzebu. Dokumentem potwierdzającym te okoliczności lub przyczyny jest zaświadczenie policji lub prokuratury albo inny dokument urzędowy potwierdzający przyczyny uniemożliwiające zgłoszenie wniosku.

Wypłata zasiłku pogrzebowego przez ZUS nastąpi niezwłocznie, nie później niż w terminie 30 dni od wyjaśnienia ostatniej okoliczności, która jest niezbędna do stwierdzenia uprawnień do niego.

(P. Walczak)