Polski Ład. Tak będzie wyglądał od nowego roku system podatkowy w naszym kraju. Kto zyska, kto straci?

Kwota wolna na europejskim poziomie, brak opodatkowania płacy minimalnej i dla 2/3 emerytów - to kluczowe zmiany ustawy uchwalonej przez parlament. Rozwiązania podatkowe mają wspierać innowacje, ekspansję zagraniczną, inwestycje i rozwój firm. System podatkowy ma stać się jednym z motorów wzrostu gospodarczego i wpłynąć również pozytywnie na rynek pracy, zmniejszając koszty zatrudnienia i zachęcając do powrotu Polaków mieszkających za granicą. Nowe rozwiązania zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2022 r.

Polski Ład to - według inicjatorów - historyczna obniżka podatków. Dzięki niej w portfelach Polaków ma zostać ok. 17 mld zł rocznie. Niższe podatki zapłaci niemal 70 proc. podatników, czyli 17,5 mln Polaków. Prawie dziewięć milionów przestanie płacić PIT, w tym osoby najmniej zarabiające i ok. 2/3 emerytów. Podatek w wysokości 32 proc. płacić będzie o połowę mniej osób niż dotychczas - ich liczba zmniejszy się z ok. 1,24 mln do 620 tys.

Najważniejsze rozwiązania:

• wzrost kwoty wolnej od podatku do 30 tys. zł;
• wyższy próg podatkowy - podniesiony z ok. 85 tys. zł do 120 tys. zł;
• obniżka stawek ryczałtu m.in. dla inżynierów, zawodów IT, lekarzy;
• emerytura bez podatku do 2,5 tys. zł;
• fair play w zakresie składki zdrowotnej;
• podatkowy restart gospodarki - pakiet rozwiązań dedykowanych przedsiębiorcom;
• podatkowe fair play wobec państwa.

Podniesiona będzie kwota wolna od podatku - do 30 tys. zł. Będzie taka sama dla wszystkich uprawnionych do korzystania z niej, niezależnie od zarobków. To odważny ruch na rzecz osób mniej zarabiających. Niemal dziewięć milionów Polaków przestanie płacić PIT. PIT, dzięki podniesieniu kwoty wolnej, nie będą płacić osoby najuboższe i prawie 2/3 emerytów i rencistów. Od 2022 r. wysokość progu podatkowego wzrośnie o 40 proc. - z ponad 85 tys. zł do 120 tys. zł. Podatek o stawce 32 proc. płacić będzie o połowę osób mniej niż dotychczas.

Dla lekarzy, dentystów, pielęgniarek, położnych oraz dla inżynierów stawka ryczałtu spadnie z 17 proc. na 14 proc. Dla informatyków, programistów i innych zawodów z branży IT stawka zmniejszy się z 15 proc. do 12 proc.

Więcej pieniędzy zostanie w kieszeniach 90 proc. emerytów i rencistów, czyli ponad ośmiu milionów osób. 2/3 w ogóle nie zapłaci PIT. Emeryci i renciści o wyższych świadczeniach zapłacą podatek tylko od kwoty przekraczającej 2,5 tys. zł.

Seniorzy zatrudnieni na etatach, pracujący na zleceniach i przedsiębiorcy (na skali podatkowej, podatku liniowym oraz rozliczający się ryczałtem), którzy mimo osiągnięcia uprawnień do emerytury zrezygnują z jej pobierania i będą dalej aktywni zawodowo, będą mogli skorzystać z PIT-0 dla seniora. Pracujący seniorzy, którzy nie pobierają emerytur, będą płacić podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł zarobków (30 tys. zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi). Już teraz takich osób jest 142 tys. W 2022 r. zaoszczędzą one na podatku ok. 500 mln zł.

Rodzice korzystający z ulgi na dzieci będą mogli otrzymać zwrot do wysokości zapłaconych składek na ubezpieczenia społeczne i zapłaconych składek zdrowotnych. Ze zwiększonego limitu zwrotu ulgi na dzieci skorzysta 556 tys. rodziców. W ich kieszeniach zostanie w przyszłym roku ponad 500 mln zł.

Wprowadzony będzie też PIT-0 dla rodzin 4+. Rozwiązanie dotyczy rodziców, którzy wychowują co najmniej czwórkę dzieci (niezależnie od tego, czy są zatrudnieni na etacie, czy są przedsiębiorcami na skali podatkowej, podatku liniowym oraz rozliczający się ryczałtem, czy wychowują dzieci razem, czy są samotnymi rodzicami). W portfelach takich rodzin zostanie rocznie ok. 335 mln zł. Skorzysta na tym ponad 110 tys. rodziców - podatników.

Polski Ład to również preferencje podatkowe dla osób samotnie wychowujących dzieci. Będą one polegały na odliczeniu od podatku kwoty 1 500 zł, tj. kwoty nieznacznie wyższej od obecnej korzyści (wynoszącej średnio 1 154 zł), którą uzyskuje osoba samotnie wychowująca dzieci.

Dla przedsiębiorców rozliczających się na zasadach ogólnych składka zdrowotna wyniesie 9 proc. od dochodu (tak jak dla pracowników). Nie będzie też odliczana od podatku. Dlatego przygotowano dla nich specjalny mechanizm, który będzie polegał na odliczeniu od dochodu określonej kwoty.

Przedsiębiorcy na podatku liniowym będą od 2022 r. płacić składkę zdrowotną w wysokości 4,9 proc. swojego dochodu.

Dla przedsiębiorców rozliczających się ryczałtem składka zdrowotna będzie niska i bardzo prosta do zastosowania - wyniesie 9 proc., które będą liczone od podstawy:

• dla firm o rocznych przychodach do 60 tys. zł miesięczna podstawa składki zdrowotnej wyniesie 60 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
• dla przychodów do 300 tys. zł 100 proc. przeciętnego wynagrodzenia,
• dla wyższych 180 proc. przeciętnego wynagrodzenia.

U ok. 107 tys. podatników, rozliczających się na karcie podatkowej, składka zdrowotna wyniesie 9 proc. Będzie liczona od minimalnego wynagrodzenia.

Zmienią się także terminy dotyczące wyliczenia wysokości składki zdrowotnej. Przykładowo: składka za marzec będzie płacona od dochodu z lutego, w terminie do 20 kwietnia, za kwiecień od dochodu z marca płatna do 20 maja.

Korzyści:

• kasjer (etat) zarabiający 3 tys. zł brutto, (2 203 zł netto) zyska ok. 1 840 zł w ciągu roku;
• księgowa (etat) zarabiająca w firmie 5 tys. zł brutto (3 613 zł netto) zyska ok. 560 zł w ciągu roku;
• ślusarz (własna działalność) z dochodem 4 tys. zł brutto (2 480 zł netto) zaoszczędzi rocznie ok. 2 tys. zł rocznie;
• kosmetyczka (własna działalność) z dochodem 3 tys. zł brutto (1 620 zł netto) zaoszczędzi ok. 1,3 tys. zł rocznie.
• rodzina 2+2, w której rodzice zarabiają w sumie 6,5 tys. zł brutto (4,9 tys. zł netto), gdy rozliczą się wspólnie, miesięcznie zyskają 328 zł (na rękę), czyli prawie 4 tys. zł rocznie; małżeństwo będzie mogło też odliczyć od podatku ulgi na dwójkę dzieci, czyli 2,2 tys. zł;
• rodzina 2+4, w której tylko jeden z małżonków zarabia miesięcznie 12 tys. zł brutto (drugi nie pracuje), zyska rocznie 9 934 zł;
• emeryt otrzymujący emeryturę w kwocie 3,2 tys. zł brutto, czyli (2 660 zł netto), zyska 1 600 zł rocznie.
• małżeństwo emerytów, z których jeden osoba otrzymuje emeryturę minimalną, a druga emeryturę na poziomie średniej, zyska 2 997 zł na rękę rocznie;
• senior z miesięcznym przychodem z pracy ok. 3 tys. zł (ok. 36 tys. zł rocznie) w ogóle nie zapłaci podatku.

To szereg działań, które wzmocnią inwestycje firm, innowacyjność naszej gospodarki, a tym samym jej konkurencyjność:

• ulga B+R wspierająca prace koncepcyjne nad nowym produktem;
• ulga na prototyp, wspomagająca przeniesienie pomysłu na język praktyk i produkcji;
• ulga na wsparcie innowacyjnych pracowników, ułatwiająca konkurowanie o specjalistów o kluczowych umiejętnościach i kompetencjach;
• ulga na robotyzację, która ułatwi otwarcie dedykowanej produktowi linii produkcyjnej;
• ulga IP Box, która zmniejszy obciążenie na etapie jego sprzedaży;
• ulga na IPO wraz z ulgą na inwestycje w giełdowych debiutantów, ułatwią polskim firmom wejście na giełdę i znalezienie potrzebnych im inwestorów;
• ulga konsolidacyjna kierowana do firm, które poprzez połączenie się z innym podmiotem zdecydują się na uratowanie np. swojego kontrahenta, dostawcy lub innego biznesu potrzebującego wsparcia;
• ulga na ekspansję, dzięki której wydatki na poszukiwanie nowych rynków dla polskich produktów będą mogły zostać odliczone dwa razy;
• atrakcyjne podatkowo zasady inwestowania za pośrednictwem Venture Capital, które będą zachętą do lokowania kapitału w innowacyjne polskie przedsiębiorstwa i startupy.

Polski Ład przewiduje uatrakcyjnienie estońskiego CIT-u. Projekt zniesie limit przychodowy i dopuści do estońskiego CIT spółki komandytowe i komandytowo - akcyjne, proste spółki akcyjne i spółdzielnie (te ostatnie - w zakresie tzw. funduszu inwestycyjnego). Zniknie również opodatkowanie na wejściu i na wyjściu.

Ważną zmianą jest obniżenie efektywnego opodatkowania małych CIT-owców PIT-em i CIT-em z 25 do 20 proc.

Klimat podatkowy dla inwestorów strategicznych:

• investors desk - wszystkie sprawy dotyczące strategicznych inwestycji załatwiane będą w jednym okienku, z jednym negocjatorem i w oparciu o jedną decyzję; kluczowe inwestycje będą obsługiwane bezpośrednio przez Ministerstwo Finansów, a nie przez kilka urzędów skarbowych;
• inwestor otrzyma interpretację 590, czyli jedną, wystawianą przedsiębiorcy przez Ministra Finansów interpretację, określającą całość konsekwencji podatkowych planowanej inwestycji;
• możliwość objęcia VAT usług finansowych to zachęta dla korporacji do inwestowania w Polsce Oprócz tego będą też atrakcyjne warunki do funkcjonowania grup holdingowych. Polska dołączy też do grona krajów, w których działają grupy VAT.

Program repatriacji kapitału dedykowany jest Polakom, którzy mieszkają poza granicami kraju. Jego celem jest zaproszenie ich do powrotu do Polski.

Obywatele Polski i osoby dysponujące Kartą Polaka, które przez minimum trzy lata mieszkały i pracowały za granicą i które zdecydują się na powrót do kraju, skorzystają z ulgi PIT-0 dla powracających, w wyniku działania której przez cztery lata od powrotu do Polski będą płacili niższy podatek dochodowy.

Ważną zachętą do powrotu, dla przedsiębiorców oraz dla wybitnych przedstawicieli nauki, kultury czy sportu, będzie ulga sponsoringowa, czyli ulga dla podatników wspierających działalność sportową, kulturalną oraz szkolnictwo wyższe i naukę. Ulga będzie polegała na możliwości dodatkowego odliczenia od podstawy opodatkowania (podstawy obliczenia podatku) 50 proc. wydatków poniesionych na określone cele.

Działania ograniczą szarą strefę, w tym zatrudnianie na czarno i wyprowadzanie dochodów do rajów podatkowych. Pozwoli to odzyskać ok. 6 mld zł w 2022 r. i ok. 9 mld zł w kolejnych latach.

Likwidacja szarej strefy to m.in. wspieranie legalnego zatrudnienia. Pracownik, który zgłosi nieprawidłowość, nie będzie musiał płacić zaległych podatków za zatrudnianie go na czarno. Od 2022 r. to pracodawcy - w razie ujawnienia tych nieprawidłowości - będą płacić niezapłacone podatki i składki za pracownika i nie zaliczą ich do podatkowych kosztów. Będą też zaliczać do swoich przychodów, za każdy miesiąc, w którym zostało stwierdzone nielegalne zatrudnienie, równowartość minimalnego wynagrodzenia.

Zostanie też m.in. wprowadzony podatek od wielkich koncernów. Podatek nie będzie obciążał polskiego małego i średniego biznesu. Zapłaci go najwyżej kilka procent firm - największe korporacje, które nie płacą w Polsce podatku CIT i nie wynika to z dużych inwestycji, korzystania z ulg podatkowych czy sytuacji kryzysowej, ale z unikania opodatkowania i agresywnej inżynierii podatkowej.

(PW / Foto: pixabay.com)