Rzeczpospolita Polska powstała dzięki Konstytucji 3 Maja

Dziś w całym kraju obchodzone są uroczystości podpisania Konstytucji 3 Maja z 1791 roku. Przypominane są wydarzenia towarzyszące przyjęciu najważniejszego aktu prawnego, który wówczas miał ratować nasz kraj przed upadkiem. My natomiast przypominamy, że obowiązująca dziś nazwa Rzeczpospolita Polska także została wprowadzona Konstytucją przyjęta 3 maja, dokładnie 226 lat temu.

Politycy na różnych uroczystościach będą dziś głosili różne górnolotne i mniej górnolotne hasła. Będą także składali Polakom życzenia na przyszłość. Nasza redakcja postanowiła jednak przypomnieć kilka faktów, o których być może mało kto wie w związku z dzisiejszym świętem.

Można śmiało powiedzieć, że w Konstytucji 3 Maja, którą przyjmowano w dość burzliwych okolicznościach, było sporo zapisów, jakie są znane nawet dziś. Być może mało kto pamięta, ale to właśnie 226 lat temu został ustanowiony trójpodział władzy na: ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą. W tym akcie prawnym zapisano również punkt o poszanowaniu swobody wyznań, a także opiekę prawną państwa nad obywatelami. Czyli dokładnie tak, jak czytamy w dzisiejszej Konstytucji. Ponadto zmieniono oficjalną nazwę. Z obowiązującej dotąd – Rzeczpospolitej Obojga Narodów, w jej miejsce została powołana Rzeczpospolita Polska.

Konstytucja porządkowała wiele spraw, które pozostawały w bałaganie ponad 200 lat temu. Nadawała prawa mieszczanom, ustaliła kwestie podatkowego Kościoła wobec państwa, uregulowała też sprawy obronności wprowadzając powołanie stałej armii, której liczebność miała sięgać 100 tysięcy żołnierzy. Przypominamy, że do tego czasu wojska polskie zbierały się na zasadzie pospolitego ruszenia, co w przypadku zagrożenia, było dla króla prawdziwym problemem. Magnateria i szlachta tworząca polskie oddziały zbrojne niejednokrotnie opóźniała działania, a król nie był w stanie nic poradzić, kiedy wróg stał pod granicami lub kiedy nawet już wkroczył do naszego kraju.

Warto także dodać, że już wówczas posłowie Sejmu Czteroletniego przewidzieli potrzeby zmian w Konstytucji. Dlatego zapisano, że co 25 lat miałby się zbierać Sejm Konstytucyjny, który dokonywałby niezbędnych nowych zapisów i zmian.

Święto Konstytucji 3 Maja było zakazane w okresie zaborów. Następnie przywrócone po odzyskaniu niepodległości. Ale znów zostało zakazane w okresie po II wojnie światowej, w PRL. Dopiero w 1981 roku władze komunistyczne pozwoliły na obchody związane z uchwaleniem Konstytucji 3 Maja. Zaś świętem narodowym dzień ten został ustanowiony w 1989 roku.

Wydaje się, że w dniu dzisiejszym warto też przede wszystkim pamiętać, że obecną nazwę naszego kraju zawdzięczamy w dużej mierze posłom obradującym podczas Sejmu Czteroletniego w 1791 roku.

(Agnieszka Siewiereniuk – Maciorowska/ Foto: BI-Foto)