Świat skamieniałości w Ratuszu

Świat skamieniałości to nowa ekspozycja, która będzie prezentowana w Ratuszu od 25 września do 29 listopada 2015 r. Zobaczymy tam wystawę ze zbiorów różnych muzeów w Polsce.

Na wystawie muzealnicy pokażą przyrodniczą przeszłość naszej planety widzianą przez pryzmat skamieniałości. Należą do nich zachowane w skałach szczątki oraz ślady działalności organizmów żywych z odległych epok geologicznych. Eksponowane będą m.in. kości, odciski, zmineralizowane relikty zwierząt i roślin, pochodzące z Polski, a także różnych części świata: Rosji, Ukrainy, Kazachstanu, Maroka, Stanów Zjednoczonych. Zakres czasowy wystawy obejmuje ponad 500 mln lat.

Narracja ekspozycji opiera się na schemacie wędrówki – podróży po nieistniejącym dziś świecie przyrody. Będzie ona przebiegała zarówno w czasie jak i przestrzeni. Widz przemierzy ery geologiczne od prekambru (ok. 600 mln lat) – po koniec kredy, kiedy ok. 65 mln lat temu, wymarły m.in. dinozaury. Odbiorca pozna zabytek- skamieniałość, czyli żyjący przed setkami milionów lat organizm, osadzony w kontekście jego występowania, bowiem przestrzeń wystawiennicza została podzielona na trzy środowiska: wodne, lądowe i sferę powietrza.

Większość typów zwierząt powstało w erze paleozoicznej. Eksplorowały one wszystkie strefy środowiska wodnego. Były wśród nich zarówno jednokomórkowe organizmy skorupkowe, jak i organizmy wielokomórkowe. Zwiedzający zobaczy skamieliny gąbek, koralowców, mięczaków – wśród nich ogromnego amonita, stawonogów reprezentowanych m. in. przez sztandarowe skamieniałości ery paleozoicznej – trylobity. Wyjątkowym eksponatem, który po raz pierwszy zostanie pokazany w Białymstoku będzie czaszka labiryntodonta, wielkiego (do 5m dł.) drapieżnego płaza, którego skamieniałe szczątki sprzed 230 mln lat znaleziono w okolicach Krasiejowa na Śląsku Opolskim.

Z sali ukazującej ekumenę wodną zwiedzający uda się do tej części wystawy, na której prezentowane będą skamieniałości organizmów eksplorujących lądy i przestrzenie powietrzne. Zasiedlanie lądów rozpoczęło się pod koniec syluru (445-419mln lat). Jako pierwsze podboju nowego środowiska dokonały rośliny – psylofity, niewiele później pojawiły się widłaki, skrzypy i paprocie. Z martwych szczątków tych roślin uformowała się większość obecnych pokładów węgla kamiennego. Atrakcją dla widza będzie możliwość bezpośredniego kontaktu z zabytkiem – dotknięcia ogromnego okazu skamieniałego drzewa sprzed około 300 mln lat.

Pierwszymi zwierzętami, które zaadaptowały się do życia na lądzie były stawonogi. Należą do nich m. in. owady, których kolekcję pochodzącą z wykopalisk w Karatau w Kazachstanie będzie można zobaczyć na wystawie. Pierwszymi kręgowcami, które wyszły na ląd (karbon) były płazy tarczogłowe (wspomniane wyżej labiryntodonty). Dały one początek pierwszym prymitywnym gadom. W triasie wyewoluowały dinozaury, gady, które zdominowały środowisko lądowe na około 165 mln lat. Hit tej części ekspozycji to szczątki polskiego pradinozaura z wykopalisk w Krasiejowie. Przysłowiową „kropką nad „i” będzie …. ale żeby się tego dowiedzieć zapraszamy serdecznie na nasza wystawę.

(Źródło i foto: MP/ oprac. Kalina)