Umowy o dzieło: gdzie najwięcej, jakie branże dominują

W 2023 r. odnotowano nieznaczny spadek zawieranych umów o dzieło zarówno w stosunku do 2022 r., jak i 2021 r. Mimo tego w tym czasie urzędnicy otrzymali więcej formularzy niż rok wcześniej.

Ponad trzy lata temu został wprowadzony obowiązek zawiadamiania Zakładu Ubezpieczeń Społecznych o zawieraniu umów o dzieło. Każdy płatnik składek lub osoba fizyczna, która zleci wykonanie dzieła osobie, z którą nie pozostaje w stosunku pracy lub jeżeli w ramach takiej umowy nie wykonuje pracy na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy, musi poinformować o tym ZUS na formularzu RUD.

W 2023 r. w całej Polsce przekazano ich 1,2 mln, zgłoszono 1,6 mln umów o dzieło. I choć w 2023 r. złożono do Zakładu więcej formularzy RUD (o 50,5 tys.) niż w 2022 r., to zgłoszono na nich mniej umów o dzieło (o 81,5 tys.).

Od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. umowy o dzieło na formularzu RUD zgłosiło 75,8 tys. podmiotów. Największą grupę stanowili płatnicy zarejestrowani w ZUS - to 97,14 proc. wszystkich podmiotów.

Osób fizycznych, które zgłosiły do ZUS umowy o dzieło, a nie są płatnikami składek, było 1,4 tys. Stanowią one 1,79 proc. ogółu zgłaszających.

Najwięcej formularzy RUD na 10 tys. płatników składek złożono w województwie mazowieckim - 11 933 oraz w województwie dolnośląskim - 10 508, najmniej w województwie warmińsko-mazurskim - 1 614. W województwie podlaskim na 10 tys. płatników składek złożono 2 454 formularze RUD.

Najczęściej podmioty zobowiązane do przekazania informacji składają zgłoszenie umowy o dzieło za pośrednictwem kanału PUE (prawie 90 proc.), co świadczy o znacznym stopniu elektronizacji.

Najwięcej umów o dzieło w przeliczeniu na 10 tys. płatników składek zgłoszono w województwie mazowieckim - 15 430 oraz w województwie śląskim - 12 638. Najmniej umów o dzieło zgłoszono w województwie warmińsko-mazurskim - 1 800. W województwie podlaskim było ich 2 628 na 10 tys. płatników składek. Takie umowy zgłosiło 318 na 10 tys. aktywnych płatników w regionie.

Od 1 stycznia do 31 grudnia 2023 r. w formularzach RUD zgłoszono 344,7 tys. wykonawców umów o dzieło. W odniesieniu do liczby ubezpieczonych, która wynosiła 16,2 mln, oznacza to, że na 10 tys. ubezpieczonych przypadało 213 osób zgłoszonych jako wykonujący umowy o dzieło w formularzu RUD, w województwie podlaskim - 194. Najwięcej wykonawców umów o dzieło było z województwa mazowieckiego. Mieszkało tam 26,25 proc. zgłoszonych wykonawców. W województwie podlaskim 2,37 proc. Częściej umowy o dzieło podejmują mężczyźni niż kobiety, a największą grupę wykonawców stanowią osoby w wieku 30 - 39 lat.

W 2023 r. umowy o dzieło zawierano najczęściej na jeden i osiem dni. Zgłaszane były one przede wszystkim przez płatników składek. W przeważającej większości są to podmioty prowadzące działalność naukową i techniczną, w zakresie informacji i komunikacji oraz przetwórstwa przemysłowego, zgłaszające do ubezpieczeń społecznych i ubezpieczenia zdrowotnego nie więcej niż dziewięciu ubezpieczonych, a ich siedziba mieści się w województwie mazowieckim.

W województwie podlaskim dominujące sekcje PKD płatników składek to:

• M - działalność profesjonalna, naukowa i techniczna - 16,18 proc.; 
• R - działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją - 10,21 proc.;
• C - przetwórstwo przemysłowe - 9,87 proc.;
• S - pozostała działalność usługowa - 9,52 proc.;
• G - handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle - 7,86 proc.

Umowy o dzieło zawierano w ubiegłym roku również z cudzoziemcami. Liczba cudzoziemców wykazanych w formularzach RUD wyniosła prawie 23,1 tys., co stanowi 6,69 proc. wszystkich wykonujących umowy o dzieło. Najczęściej podpisywano umowy z obywatelami Ukrainy - 39,56 proc. Dalej znaleźli się obywatele Białorusi - 21,31 proc., Niemiec - 3,87 proc., Wielkiej Brytanii - 2,65, Rosji - 2,57 proc., Hiszpanii - 2,06 proc., Włoch - 1,98 proc., Francji - 1,96 proc.

(Oprac. P. Walczak)