Reklama

Zespół naukowców z białostockiego „medyka” zbada potencjał terapeutyczny lasów

Fakty Białystok

14/12/2024 10:08

Terapie leśne jako rozwiązanie oparte na przyrodzie w drodze do poprawy zdrowia planety” - to projekt, który otrzymał grant w trzecim konkursie Europejskie Partnerstwa na rzecz Bioróżnorodności BIODIVERSA+: BiodivNBS. Projekt, realizowany w konsorcjum z naukowcami z Tajwanu, Austrii, Litwy, Portugalii i Słowenii, w Polsce finansuje Narodowe Centrum Nauki. Kierownikiem polskiego zespołu jest dr Paweł Sowa z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, a przyznane środki na jego realizację to 1 mln 800 tysięcy zł.

Projekt PHorestAll (ang.), będący częścią szerszej inicjatywy "Nature-Based solutions for biodiversity, human well-being, and transformative change" (BiodivNBS), stanowi pionierski wysiłek na rzecz połączenia ochrony środowiska ze zdrowiem publicznym poprzez koncepcję lasów terapeutycznych. Inicjatywa bada, w jaki sposób naturalne środowiska leśne mogą być wykorzystywane jako krajobrazy terapeutyczne, które nie tylko sprzyjają dobremu samopoczuciu ludzi, ale także promują ochronę różnorodności biologicznej. U podstaw PHorestAll leży hipoteza, że interakcja z lasami może mieć głębokie korzyści zdrowotne.

Projekt ma na celu naukowe potwierdzenie tej hipotezy i wykazanie, że otoczenie lasu może stanowić skuteczną terapię, wspierającą zdrowie, szczególnie psychiczne. Jak wyjaśnia dr Sowa:

Reklama

- Nie mówimy tu o jednowymiarowej funkcji lasów jako „uzdrawiających miejsc”, ale o złożonym wpływie świadomego przebywania na terenach zielonych. Chcemy zbadać, jak takie interwencje mogą wspierać zdrowie psychiczne i ogólny dobrostan.

Międzynarodowa współpraca

Projekt realizowany jest we współpracy z zespołami z Portugalii, Tajwanu, Austrii, Litwy i Słowenii, a jego liderem jest portugalski zespół badawczy. Partnerzy łączą różne specjalizacje – od badań nad jakością powietrza i mikrobiomem gleby po analizę wpływu interwencji terapeutycznych na zdrowie uczestników.

Reklama

- To świetny przykład wartości międzynarodowej współpracy. Po zakończeniu w 2023 roku projektu JoinUs4Health w ramach programu Horyzont 2020, nasi niemieccy partnerzy połączyli nas z zespołem portugalskim, który formował konsorcjum dla programu Biodiversa+. Dzięki doświadczeniom z JoinUs4Health w angażowaniu lokalnych społeczności, wytworzonym narzędziom oraz know-how dotyczącym zmian instytucjonalnych, staliśmy się kluczowym partnerem w tym nowym projekcie. Wspólnie z Marią Szlachtą z Działu Rozwoju i Ewaluacji UMB podjęliśmy decyzję o zaangażowaniu się w prace nad stworzeniem konsorcjum, a dziś jesteśmy w przededniu rozpoczęcia projektu. Teraz naukowcy wspólnie przeanalizują wybrane obszary leśne pod kątem ich potencjału terapeutycznego. Szczególnie interesuje nas wpływ kilkutygodniowych, zorganizowanych interwencji na zdrowie psychiczne i dobrostan uczestników – dodaje dr Sowa.

Rola polskiego zespołu

Reklama

Zespół z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku wnosi do projektu cenne doświadczenie zdobyte podczas wcześniejszych badań, takich jak wspominany wyżej projekt JoinUs4Health:

- Dzięki narzędziom i metodologiom opracowanym podczas JoinUs4Health, możemy skutecznie integrować mieszkańców w proces badawczy i upowszechniać jego wyniki. Dzięki temu uczelnia pełni kluczową rolę w budowaniu zainteresowania nauką i podnoszeniu ogólnego poziomu research intelligence. To nie tylko możliwość angażowania społeczności w projekty badawcze, ale także sposób na pokazanie, jak nauka może odpowiadać na realne potrzeby społeczne i inspirować do dalszych poszukiwań – podkreśla dr Sowa.

Reklama

Nowe trendy analizy zdrowia - człowieka i planety

PHorestAll wpisuje się w koncepcję One Health, która traktuje zdrowie ludzi, zwierząt i środowiska jako nierozłączne elementy wspólnego ekosystemu.

- Badanie lasów jako potencjalnych czynników wspierających zdrowie wpisuje się w to podejście, oferując bardziej holistyczny sposób myślenia o zdrowiu publicznym i ochronie bioróżnorodności. Dążymy do zrozumienia tych zależności, co pozwoli na bardziej zrównoważone i świadome podejście do zarządzania środowiskiem naturalnym oraz zdrowiem ludzi – podsumowuje dr Sowa.

Reklama

Badania zespołu dr. Pawła Sowy przyczynią się do lepszego zrozumienia potencjału terapeutycznego lasów, ale także jeszcze bardziej uświadomią, jak duże znaczenie ma ochrona bioróżnorodności dla zdrowia ludzi i planety.
Konkurs BIODIVERSA+: BiodivNBS

Konkurs BIODIVERSA+: BiodivNBS został zorganizowany przez 41 organizacji i agencji finansujących badania naukowe z 34 krajów. Prace polskich zespołów badawczych współfinansuje Narodowe Centrum Nauki wraz z Komisją Europejską. Projekty można było rozplanować na 3 lata, budżet pojedynczego projektu nie był ograniczony.

Reklama

W konkursie złożono 183 wnioski wstępne, na drugim etapie międzynarodowy zespół ekspertów oceniał 108 wniosków pełnych. Do finansowania zostały zakwalifikowane 34 projekty o łącznej wartości ponad 40 milionów euro.

Do finansowania zakwalifikowano 5 projektów z udziałem polskich zespołów badawczych, które zajmą się takimi tematami jak: wolno żyjące rodziny pszczół miodnych w Europie, farmy fotowoltaiczne, laboratoria transformacyjne w miastach, pierwotne solniska oraz terapie leśne, na badanie których zespół z UMB otrzymał największe fundusze spośród wszystkich krajowych beneficjentów konkursu.

Reklama

(Źródło i foto: UMB/ oprac. KA)