Terapie leśne jako rozwiązanie oparte na przyrodzie w drodze do poprawy zdrowia planety” - to projekt, który otrzymał grant w trzecim konkursie Europejskie Partnerstwa na rzecz Bioróżnorodności BIODIVERSA+: BiodivNBS. Projekt, realizowany w konsorcjum z naukowcami z Tajwanu, Austrii, Litwy, Portugalii i Słowenii, w Polsce finansuje Narodowe Centrum Nauki. Kierownikiem polskiego zespołu jest dr Paweł Sowa z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, a przyznane środki na jego realizację to 1 mln 800 tysięcy zł.
Projekt PHorestAll (ang.), będący częścią szerszej inicjatywy "Nature-Based solutions for biodiversity, human well-being, and transformative change" (BiodivNBS), stanowi pionierski wysiłek na rzecz połączenia ochrony środowiska ze zdrowiem publicznym poprzez koncepcję lasów terapeutycznych. Inicjatywa bada, w jaki sposób naturalne środowiska leśne mogą być wykorzystywane jako krajobrazy terapeutyczne, które nie tylko sprzyjają dobremu samopoczuciu ludzi, ale także promują ochronę różnorodności biologicznej. U podstaw PHorestAll leży hipoteza, że interakcja z lasami może mieć głębokie korzyści zdrowotne.
Projekt ma na celu naukowe potwierdzenie tej hipotezy i wykazanie, że otoczenie lasu może stanowić skuteczną terapię, wspierającą zdrowie, szczególnie psychiczne. Jak wyjaśnia dr Sowa:
- Nie mówimy tu o jednowymiarowej funkcji lasów jako „uzdrawiających miejsc”, ale o złożonym wpływie świadomego przebywania na terenach zielonych. Chcemy zbadać, jak takie interwencje mogą wspierać zdrowie psychiczne i ogólny dobrostan.
Międzynarodowa współpraca
Projekt realizowany jest we współpracy z zespołami z Portugalii, Tajwanu, Austrii, Litwy i Słowenii, a jego liderem jest portugalski zespół badawczy. Partnerzy łączą różne specjalizacje – od badań nad jakością powietrza i mikrobiomem gleby po analizę wpływu interwencji terapeutycznych na zdrowie uczestników.
- To świetny przykład wartości międzynarodowej współpracy. Po zakończeniu w 2023 roku projektu JoinUs4Health w ramach programu Horyzont 2020, nasi niemieccy partnerzy połączyli nas z zespołem portugalskim, który formował konsorcjum dla programu Biodiversa+. Dzięki doświadczeniom z JoinUs4Health w angażowaniu lokalnych społeczności, wytworzonym narzędziom oraz know-how dotyczącym zmian instytucjonalnych, staliśmy się kluczowym partnerem w tym nowym projekcie. Wspólnie z Marią Szlachtą z Działu Rozwoju i Ewaluacji UMB podjęliśmy decyzję o zaangażowaniu się w prace nad stworzeniem konsorcjum, a dziś jesteśmy w przededniu rozpoczęcia projektu. Teraz naukowcy wspólnie przeanalizują wybrane obszary leśne pod kątem ich potencjału terapeutycznego. Szczególnie interesuje nas wpływ kilkutygodniowych, zorganizowanych interwencji na zdrowie psychiczne i dobrostan uczestników – dodaje dr Sowa.
Rola polskiego zespołu
Zespół z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku wnosi do projektu cenne doświadczenie zdobyte podczas wcześniejszych badań, takich jak wspominany wyżej projekt JoinUs4Health:
- Dzięki narzędziom i metodologiom opracowanym podczas JoinUs4Health, możemy skutecznie integrować mieszkańców w proces badawczy i upowszechniać jego wyniki. Dzięki temu uczelnia pełni kluczową rolę w budowaniu zainteresowania nauką i podnoszeniu ogólnego poziomu research intelligence. To nie tylko możliwość angażowania społeczności w projekty badawcze, ale także sposób na pokazanie, jak nauka może odpowiadać na realne potrzeby społeczne i inspirować do dalszych poszukiwań – podkreśla dr Sowa.
Nowe trendy analizy zdrowia - człowieka i planety
PHorestAll wpisuje się w koncepcję One Health, która traktuje zdrowie ludzi, zwierząt i środowiska jako nierozłączne elementy wspólnego ekosystemu.
- Badanie lasów jako potencjalnych czynników wspierających zdrowie wpisuje się w to podejście, oferując bardziej holistyczny sposób myślenia o zdrowiu publicznym i ochronie bioróżnorodności. Dążymy do zrozumienia tych zależności, co pozwoli na bardziej zrównoważone i świadome podejście do zarządzania środowiskiem naturalnym oraz zdrowiem ludzi – podsumowuje dr Sowa.
Badania zespołu dr. Pawła Sowy przyczynią się do lepszego zrozumienia potencjału terapeutycznego lasów, ale także jeszcze bardziej uświadomią, jak duże znaczenie ma ochrona bioróżnorodności dla zdrowia ludzi i planety.
Konkurs BIODIVERSA+: BiodivNBS
Konkurs BIODIVERSA+: BiodivNBS został zorganizowany przez 41 organizacji i agencji finansujących badania naukowe z 34 krajów. Prace polskich zespołów badawczych współfinansuje Narodowe Centrum Nauki wraz z Komisją Europejską. Projekty można było rozplanować na 3 lata, budżet pojedynczego projektu nie był ograniczony.
W konkursie złożono 183 wnioski wstępne, na drugim etapie międzynarodowy zespół ekspertów oceniał 108 wniosków pełnych. Do finansowania zostały zakwalifikowane 34 projekty o łącznej wartości ponad 40 milionów euro.
Do finansowania zakwalifikowano 5 projektów z udziałem polskich zespołów badawczych, które zajmą się takimi tematami jak: wolno żyjące rodziny pszczół miodnych w Europie, farmy fotowoltaiczne, laboratoria transformacyjne w miastach, pierwotne solniska oraz terapie leśne, na badanie których zespół z UMB otrzymał największe fundusze spośród wszystkich krajowych beneficjentów konkursu.
(Źródło i foto: UMB/ oprac. KA)
Twoje zdanie jest ważne jednak nie może ranić innych osób lub grup.
Komentarze opinie