Znany bank mógł bezprawnie dokonywać zmian w umowach

Chodzi o Credit Agricole. Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów stwierdził, że bank nie może w trakcie wykonywania umowy zmieniać jej warunków, gdy nie ma odpowiedniej klauzuli modyfikacyjnej. Niedozwolone jest też zastępowanie postanowienia niedozwolonego inną klauzulą. Credit Agricole Bank Polska mógł bez podstawy prawnej dokonać szeregu zmian m.in. w umowach o kredyt hipoteczny. UOKiK kwestionuje łącznie sześć praktyk.

Nie wiadomo, ilu klientów w Polsce, a tym bardziej w samym Podlaskiem, mogło paść ofiarami zmian warunków umowy.

- Nie prowadzimy takich statystyk - usłyszeliśmy w biurze prasowym Urzędu. - Sami dane uzyskujemy często dopiero w toku prowadzonego postępowania. Ponadto niektóre informacje są objęte tajemnicą handlową i przedsiębiorca ich nie ujawnia. My natomiast możemy interweniować nawet w przypadku, gdy otrzymujemy sygnał od jednej osoby.

Postępowanie przeciwko Credit Agricole Bank Polska zostało wszczęte 5 listopada 2015 roku, w sprawie podejrzenia stosowania praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów. UOKiK przeanalizował zmiany, które bank wprowadzał w tabelach opłat i prowizji, regulaminach i umowach. Zweryfikowano także elektroniczny system komunikowania się z konsumentami. Wspomniane sześć praktyk wzbudziło wątpliwości.

- Jest to część większego projektu Urzędu, w ramach którego weryfikuje on sposób informowania konsumentów przez instytucje finansowe o zmianach warunków umowy w trakcie jej trwania, jak również bada on podstawy wprowadzenia do wykonywanych umów nowych postanowień umownych lub zmiany w tabelach opłat i prowizji - mówi Krzysztof Lehmann z delegatury w Bydgoszczy. - W tym konkretnym postępowaniu UOKiK ma zastrzeżenia do wykorzystywania tzw. e-bankingu, czyli do informowania konsumentów o zmianach warunków umowy  za pomocą wewnętrznego systemu elektronicznego banku. Zdaniem prezesa UOKiK wewnętrzne konto użytkownika nie stanowi trwałego nośnika informacji, a to właśnie w takiej formie zmiany powinny być odbiorcom komunikowane.

Chodzi o to, że wewnętrzny serwis nie jest trwałym nośnikiem, ponieważ jest całkowicie pod jego kontrolą – w związku z tym przekazywane wiadomości mogą zostać zmienione lub usunięte w każdej chwili bez wiedzy klienta.

UOKiK kwestionuje także to, że Credit Agricole Bank Polska dokonywał zmian w umowach nie wskazując: podstawy prawnej oraz okoliczności, które zdecydowały o np. podwyżce opłat i prowizji. Zdaniem UOKiK, klienci powinni mieć możliwość rzetelnej oceny tego, czy rzeczywiście zaistniały zdarzenia dające przedsiębiorcy prawo do wprowadzania zmian, jak i czy umowa w tym zakresie przewidywała taką możliwość.

Zastrzeżenia wzbudzają także zmiany umów dokonywane bez odpowiedniej podstawy prawnej, ponieważ kontrakt nie zawiera tzw. klauzuli modyfikacyjnej, czyli takiego postanowienia, które jasno i wyraźnie precyzuje co i w jakich okolicznościach może ulec zmianie.

Nie jest również dopuszczalne zastępowanie postanowienia niedozwolonego innymi warunkami jednostronnie ustalonymi przez przedsiębiorcę. Klauzula niedozwolona nie wiąże konsumenta z mocy prawa. Jeżeli bank chciałby zastąpić postanowienie niedozwolone innym, to może to zrobić proponując klientowi podpisanie aneksu. Jednak ten nie musi się godzić na te warunki i może odmówić.

Urząd ma zastrzeżenia do nieuwzględniania w rozliczeniu umów kredytowych we frankach szwajcarskich ujemnego oprocentowania. W konsekwencji konsumenci muszą ponosić koszty związane z wyższym oprocentowanie kredytu. Jest to ósme postępowanie UOKiK dotyczące nieuwzględniania ujemnego oprocentowania.

Postępowanie przeciwko Credit Agricole Bank Polska nie jest jedynym, w którym badany jest sposób wprowadzania zmian w umowach, regulaminach oraz w tabelach opłat i prowizji. Weryfikowane są obecnie procedury stosowane w 11 innych bankach.

W przypadku problemów z usługami finansowymi warto zwrócić się z prośbą o pomoc do Rzecznika Finansowego, miejskich lub powiatowych rzeczników konsumentów. Porady udzielane są także pod bezpłatnym numerem 800 889 886 lub adresem e-mail: [email protected].

(Piotr Walczak / Inf.: UOKiK / Foto: sxc.hu)