Kto będzie płacił za obowiązkowe dyżury aptek w nocy i święta? Chodzi o lepszą dostępność

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców Adam Abramowicz, we współpracy z prezes Naczelnej Rady Aptekarskiej Elżbietą Piotrowską - Rutkowską, wielokrotnie podnosił kwestię wynagrodzenia za pełnienie przez ogólnodostępne apteki obowiązkowych dyżurów. Już 9 kwietnia 2019 r. do ministra zdrowia skierowane zostało pytanie dotyczące tego problemu. W odpowiedzi resort zdrowia potwierdził potrzebę zmian przepisów regulujących kwestie pełnienia dyżurów przez apteki.

Warto w tym kontekście wskazać, że m.in. na skutek powyższych działań Ministerstwo Zdrowia zainicjowało prace zmierzające do uregulowania zasad wynagradzania aptek z tytułu obowiązkowych dyżurów. Rzecznik MŚP przekazał ministrowi zdrowia opinię z 31 sierpnia 2021 r. do projektu ustawy o zmianie ustawy o refundacji leków, środków spożywczych specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobów medycznych oraz niektórych innych ustaw, w tym ustawy prawo farmaceutyczne. W opinii tej wskazał, że proponowana stawka za godzinę pełnionego dyżuru w porze nocnej i w dni wolne od pracy może nie rekompensować wszystkich kosztów ponoszonych przez przedsiębiorcę w celu zapewnienia dostępu społeczności lokalnej do produktów leczniczych, a zatem koniecznym wydaje się ustalenie tej stawki na wyższym poziomie.

Ministerstwo Zdrowia w piśmie z 10 września 2022 r. oraz w treści raportu z konsultacji publicznych projektu wyjaśnia i przytacza następujące wyliczenia zaproponowanej stawki wynagrodzenia aptek za obowiązkowe dyżury: "Kwota (...) za godzinę dyżuru wydaje się adekwatna i proporcjonalna do ponoszonych w związku z ekspedycją apteczną kosztów podmiotów prowadzących apteki. Jest to zresztą kwota 3-krotnie wyższa niż swego czasu (w 2018 roku) przewidywana przez wspólnie opracowane przez Związek Powiatów Polskich i NRA propozycje (...). W ocenie projektodawcy powyższa kwota pozwoli zrekompensować straty. Przy tym nigdy projektodawca nie twierdził, że zaproponowane finansowanie ma być na tyle wysokie, aby stanowić zachętę. Kwota ta ma jedynie nie zniechęcać podmiotów prowadzących apteki do prowadzenia dyżurów."

Należy wyjaśnić, iż obecnie problem wynagradzania aptek za obowiązkowe dyżury w porze nocnej i w dni wolne - nie jest uregulowany. Art. 94 ustawy prawo farmaceutyczne nakłada obwiązek dostępności świadczeń aptek ogólnodostępnych również w porze nocnej i dni wolne, ale nie przewiduje ich wynagradzania z tego tytułu. W myśl planowanej zmiany tego artykułu w powiecie, którego siedziba liczy mniej niż 40 tys. mieszkańców, zarząd powiatu w drodze uchwały będzie mógł wyznaczyć aptekę (lub apteki) do pełnienia dyżurów w porze nocnej oraz dni wolne od pracy. Dyżur jednej takiej apteki będzie finansowany przez NFZ.

Dyżur większej liczby aptek oraz dyżury aptek w siedzibach powiatu liczących więcej niż 40 tys. mieszkańców, finansowane mają być przez powiat. Obowiązek wyznaczenia aptek do obowiązkowych dyżurów nie będzie dotyczyć powiatów, których siedziba mieści się w sąsiadującym mieście na prawach powiatu. Zryczałtowane wynagrodzenie apteki za jedną godzinę dyżuru wyniesie 3,5 proc. minimalnego miesięcznego wynagrodzenia brutto za pracę (obecnie jest to około 122 zł, co w skali miesiąca, przy uśrednionej liczbie około 82 godzin dyżuru w miesiącu daje łącznie kwotę 10 tys. zł.).

(Oprac. P. Walczak)