Nie mamy już w Białymstoku ulicy I Armii Wojska Polskiego

Wojewoda Podlaski w pełni podziela argumentację wyrażoną w opinii Instytutu Pamięci Narodowej Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu. Dlatego z dniem 13 grudnia ulica I Armii Wojska Polskiego zmieniła swoją nazwę. Wkrótce na osiedlu Białostoczek pojawią się tabliczki z nazwą nowej ulicy – Bitwy Białostockiej.

Zmiana nazwy ulicy wynika z ustawy dekomunizacyjnej. Jeszcze w ubiegłym roku w naszym mieście wytypowano kilkanaście ulic, których nazwy trzeba było zmienić. Szukano nowych patronów, trwał plebiscyt wśród mieszkańców, ale w ostateczności o uhonorowaniu nowych patronów i nadaniu nazw ulicom zdecydowała Rada Miasta. I stało się to prawie wszędzie, gdzie zmian trzeba było dokonać. Ale nie wszędzie.

Zarządzeniem z dnia 13 grudnia Wojewoda Podlaski zmienił jeszcze jedną nazwę ulicy w Białymstoku, której pierwotnie IPN nie wskazywał jako konieczną do zmiany. Chodzi o I Armii Wojska Polskiego na osiedlu Białostoczek. We wrześniu tego roku wojewoda prosił IPN o wydanie opinii w tej sprawie I odpowiedź przyszła.

„W ocenie Instytutu Pamięci Narodowej – Komisji Ścigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu nazwa ulicy 1 Armii Wojska Polskiego wypełnia normę art. 1 ustawy. Nazwa ta odnosi się do 1 Armii Wojska Polskiego – związku operacyjnego zorganizowanego przez władze Związku Sowieckiego wbrew władzom państwowym Rzeczpospolitej Polskiej w 1944 r. Najpierw powstał pod nazwą „1 Armia Polska w ZSRS”, następnie po utworzeniu przez Józefa Stalina PKWN – przemianowano go formalnie na „1 Armię Wojska Polskiego”. Władze Rzeczpospolitej Polskiej nazwały te jednostki „formacjami powołanymi do życia przez Rząd Sowiecki pod polską nazwą”, oddzielając polityczny wymiar ich wykorzystania przez Stalina od deklarowanego zrozumienia dla losu szeregowych żołnierzy, którzy w tych szeregach się znaleźli” – czytamy w uzasadnieniu rozporządzenia wojewody podlaskiego.

W związku z taką sytuacją wojewoda wyręczył niejako białostocki samorząd skoro dowiedział się, że ulica I Armii Wojska Polskiego musi zniknąć z przestrzeni publicznej. Dlatego nadał tej ulicy nową nazwę. Od wczoraj na Białostoczku jest ulica Bitwy Białostockiej. Ale, żeby można było powiesić nowe tabliczki z nową nazwą, należy poczekać jeszcze dwa tygodnie. W tym czasie bowiem mogą wpływać skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na wydane zarządzenie.

Wojewoda uzasadniał swój wybór przede wszystkim ważnością i ogromnym znaczeniem samej Bitwy Białostockiej. W swoim dokumencie napisał, że bitwa stoczona na terenie Białegostoku 22 sierpnia 1920 r. była najważniejszym wydarzeniem wojny polsko – bolszewickiej. Ponadto nazwa ta znajdowała się w tak zwanym banku nazw, który powstał z konieczności nadawania nowych nazw ulicom, placom, czy rondom lub zmiany – jak to się stało w przypadku I Armii Wojska Polskiego.

W tym miejscu warto dodać, że wojewoda podlaski zmienił również nazwę ulicy honorującą – działacza PZPR – Leona Kruczkowskiego w Białymstoku oraz w Kleosinie. Od teraz na Osiedlu Młodych nie będzie już patrona w osobie działacza PZPR, bo zarządzeniem, nowym patronem został Tadeusz Stefan Gajcy. Natomiast w Kleosinie Kruczkowskiego zastąpił Janusz Walerowski ze zgromadzenia księży werbistów, który jest honorowym obywatelem tej gminy.

(Agnieszka Siewiereniuk – Maciorowska/ Foto: bialystok.pl)